Τρόμος και αθλιότητα του Γ’ Ράιχ

Ο Μπρεχτ μας μεταφέρει στα χρόνια πριν τον Β’ Π. Πόλεμο, στα “έργα και τις ημέρες” των ναζί. Πριν τον “εξωτερικό εχθρό” οι ναζί πολέμησαν, τρομοκράτησαν και εξόντωσαν τον “εσωτερικό”, αρχικά τους Εβραίους, και μετά το εργατικό και το λαϊκό κίνημα της Γερμανίας. Ο “Τρόμος και Αθλιότητα του Τρίτου Ράιχ”, περιλαμβάνει είκοσι τέσσερα μονόπρακτα, που έγραψε ο Μπρεχτ εξόριστος στην περίοδο 1935 – 1939. Το υλικό το άντλησε μέσα από ανθρώπινες μαρτυρίες, όπως αυτές παρουσιάστηκαν στις εφημερίδες της εποχής μεταξύ του 1933 και του 1938, όταν η ναζιστική φρικαλεότητα δεν είχε ακόμα ξεσπάσει. Το κείμενο είναι χωρισμένο σε επεισόδια, γιατί ο Μπρεχτ πίστευε ότι ο μύθος πρέπει να παρουσιάζεται κομμάτι – κομμάτι. Σίγουρα αυτό το έργο είναι επίκαιρο όσο ποτέ άλλοτε αν και, γενικά, τα έργα του Μπρεχτ είναι ένα μάθημα ζωής.”Έχω ιδεί, παλιούς και νέους συναδέλφους, με αδιαμόρφωτη ακόμα την προσωπικότητά τους, ζώντας μέσα στον κόσμο του Μπρεχτ, να αναστατώνονται σε τέτοιο βαθμό από τα καινούργια βιώματα, ώστε βγαίνοντας από την πολύμηνη διαδικασία των δοκιμών, να είναι άλλοι άνθρωποι. Πιο συνειδητοποιημένοι, πιο ώριμοι και έτοιμοι να καθορίσουν μια άλλη στάση απέναντι στον άνθρωπο και την κοινωνία. Κι αυτό δεν είναι θεωρητική γνώση. Είναι ανάγκη. Είναι ώθηση της ίδιας της ζωής. Μ’ αυτά τα δεδομένα η “επικαιρότητα”, σε σχέση με το έργο του Μπρεχτ, σαν έννοια δεν επαρκεί. Δεν ταιριάζει. Το μάθημα Μπρεχτ είναι συνεχώς αναγκαίο. Είναι η Αλφαβήτα και η Προπαίδεια.” Κώστας Καζάκος