Το φάντασμα του έθνους και το ικρίωμα της αγοράς

Ο τόμος αυτός περιλαμβάνει τα πολιτικά κείμενα του Φώτη Τερζάκη από το 1994 ώς το 2001, διαρθρωμένα εδώ σε δύο θεματικές ενότητες, που αντιπροσωπεύουν δύο μείζονες γραμμές πολεμικής αντιπαράθεσης. Η πρώτη αφορά τις “εθνικιστικές αναβιώσεις”, με ιδιαίτερη έμφαση στα ελληνικά φαινόμενα αυτού του τύπου, όπου αντικείμενο της κριτικής γίνονται είτε συγκεκριμένα ιστορικά γεγονότα (όπως το λεγόμενο “σκοπιανό”, ο πολιτικός ρόλος της Εκκλησίας, κ.ά.) είτε οι μορφές της σχετικής ρητορικής, από τη γένεση του ελληνικού κράτους μέχρι σήμερα. Η δεύτερη αφορά τον λεγόμενο “νεοφιλελευθερισμό” ως τη νέα, επιθετική ανασύνταξη του καπιταλισμού της αγοράς, με όλα τα συνοδευτικά φαινόμενα στο κοινωνικό πεδίο -κοινωνικός αποκλεισμός, ρατσισμός, κρατική καταστολή, οικολογική καταστροφή και διεθνές καθεστώς κυριαρχίας.Πρόκειται για μια μαχητική αρθρογραφία, που ασκήθηκε σε διάφορα έντυπα υπό την πίεση ιδιαίτερων “καταστάσεων ανάγκης”, ξένη τόσο προς την τρέχουσα δημοσιογραφία όσο και προς την αυστηρή θεωρία. Στην πραγματικότητα, όλη η θεωρία είναι εδώ – η φιλοσοφία, η κοινωνιολογία και η κοινωνική ανθρωπολογία, η οικονομία, η ιστορία, η ψυχανάλυση, η αφηγηματολογία υπονοούνται σταθερά στο βάθος και κινητοποιούνται κάθε που ειδικές περιστάσεις απαιτούν εκβιαστικά και αιφνίδια τον φωτισμό τους. Πρόκειται, θα έλεγε κανείς, για ασκήσεις θεωρητικής ετοιμότητας υπό συνθήκες που αντιμάχονται με όλες τους τις δυνάμεις τη θεωρία. Εδώ πραγματικά η σκέψη δεν είναι ούτε πολυτέλεια ούτε ανάπαυλα, μόνο εκείνο το πενιχρό μέσο διάσωσης που, όπως είχε πει κάποιος, “αστράφτει αιφνίδια τη στιγμή του κινδύνου”.