Το δικαίωμα του αναγνώστη

Επιλεγμένα από ένα ευρύτερο σύνολο 128 επιφυλλίδων, τα κείμενα που ακολουθούν δημοσιεύτηκαν, με εξαίρεση τα δύο καταληκτικά, στην αθηναϊκή εφημερίδα Τα Νέα κατά την τετραετία 1996-1999. Η επιλογή έγινε με γνώμονα τη θεματική τους ομοιογένεια· σχολιάζουν ζητήματα που σχετίζονται με συγγραφείς, με παλαιά και νεότερα βιβλία, με τη γλώσσα, με το βιβλίο γενικώς και τα πάσης φύσεως προβλήματά του, με τη γραφή και τον έντυπο λόγο. Απέφυγα τον πειρασμό να ενημερώσω ή να τροποποιήσω τα κείμενα σε σημεία στα οποία έχουν εντωμεταξύ επέλθει αλλαγές ή νεότερες εξελίξεις· επικαλούμαι την εγρήγορση του αναγνώστη να διαπιστώσει τις όποιες μεταβολές μπορεί να έχουν προκύψει κατά την περίπου εικοσαετία που μεσολάβησε από την εποχή της γραφής τους. Με τον τρόπο αυτό διατηρείται, θέλω να πιστεύω, η άμεση ανταπόκρισή τους στον συγκεκριμένο χρόνο και στις συγκεκριμένες συνθήκες κάτω από τις οποίες γράφτηκαν. Οποιαδήποτε ανάγνωση προϋποθέτει τη γραφή και, πολύ συχνά, η γραφή τροφοδοτείται από την ανάγνωση – ο “ποιητής-αναγνώστης” Κ.Π. Καβάφης συνιστά εν προκειμένω τυπικό δημιουργικό παράδειγμα. Ακριβώς με την οπτική του αναγνώστη έχουν γραφτεί οι επιφυλλίδες που αναδημοσιεύονται εδώ για πρώτη φορά, διεκδικώντας το δικαίωμά του να κρίνει ως άτυπος (εννοώ, όχι κατ’ επάγγελμα) κριτής τα όσα υποπίπτουν στην αντίληψή του από κάθε μέσο και πηγή ενημέρωσης, να επαινεί, να επικρίνει και να υποδεικνύει, χωρίς καμία διάθεση αυθεντίας ή υστεροβουλίας. Από μιαν άλλην άποψη, τούτα τα κείμενα συγκροτούν ένα περιορισμένο χρονικό λογοτεχνικών και πνευματικών γεγονότων των τελευταίων χρόνων του περασμένου αιώνα. Δ.Δ. Θησείο, Οκτώβριος 2016