Τί είναι λογοτεχνικό είδος;

Τίποτα πιο απλό και συγχρόνως τίποτα πιο απατηλό από μια έκφραση που “αναφέρει” ένα κείμενο στο “είδος” του. Έτσι, από τον Αριστοτέλη στον Μπρουνετιέρ, περνώντας από τον Χέγκελ, οι ποιητικολόγοι ακολούθησαν τη γοητεία μιας ενοποιητικής θεωρίας για τα λογοτεχνικά είδη. Επομένως, το να υποστηρίξει κανείς οτι “Η πριγκίπισσα της Κλεβ” είναι διήγημα, ή το “Άρωμα” σονέτο, είναι βεβαίως μια ενέργεια καθορισμού και ταξινόμησης αυτών των κειμένων, αλλά σύμφωνα με λογικές πολύ διαφορετικές: η πρώτη περίπτωση βάζοντας στο παιχνίδι την παραδειγματικότητα μιας ιδιότητας, ενώ η δεύτερη την εφαρμογή ενός κανόνα. Αυτή η απλή επισήμανση αφήνει να προαισθανθούμε το ριζοσπαστικό και συνταρακτικό συμπέρασμα τούτου του βιβλίου: η πλειονότητα των “ειδολογικών” λογικών είναι μη απλουστεύσιμη. Από αυτή την αφετηρία ο Ζαν-Μαρί Σεφέρ γυρίζει μια σελίδα στην ιστορία της ποιητικής. Στο εξής δεν θα μπορούμε πλέον να ενεργούμε σαν να μην ήταν ένα κείμενο, καταρχήν και πριν απ’ όλα, μια λεκτική ενέργεια, σαν να μην είχε η λογοτεχνική θεωρία τίποτε να ωφεληθεί από τη φιλοσοφία.