Θεσσαλονίκη: Αποτυπώνοντας το χθες στην πόλη του σήμερα

Ο Σπύρος Δημ. Τσαφαράς, με τις φωτογραφίες και τα κείμενά του, μας προσκαλεί σ’ ένα γοητευτικό ταξίδι στον χώρο και στον χρόνο και μας συστήνει τη Θεσσαλονίκη. Μια πόλη σύγχρονη που έχει συμπληρώσει ήδη είκοσι τρεις αιώνες αδιάλειπτης ιστορικής παρουσίας. Μια μεγαλούπολη πολυάνθρωπη και πολύβουη και ταυτόχρονα ένα ιδιότυπο και μοναδικό “ανοιχτό” μουσείο τέχνης, χάρη στο πλήθος σπουδαίων μνημείων διαφορετικών εποχών και ετερόκλιτων πολιτισμών που σώζονται διάσπαρτα εντός του πολεοδομικού ιστού. Οι κάτοικοι και οι επισκέπτες της Θεσσαλονίκης κινούνται, επικοινωνούν, συνευρίσκονται, λειτουργούν, εκφράζονται, αισθάνονται, ζουν γύρω και δίπλα από τα μνημεία, ανάμεσα και μέσα σε αυτά, ασυναίσθητα τις περισσότερες φορές και συχνά δίχως επίγνωση της σημασίας τους. Τα ίδια τα μνημεία άλλοτε χάνονται στο σημερινό περιβάλλον που κινείται απειλητικά εναντίον τους, τα “πνίγει”, τα “καταπιέζει” και τα “συνθλίβει”. Άλλοτε ξεπροβάλλουν δυναμικά μεταξύ των καινούργιων κτισμάτων και αναδεικνύονται, γίνονται τοπόσημα, σημεία αναφοράς. Και άλλοτε εντάσσονται πλήρως στο αστικό τοπίο, συγχωνεύονται, αναμειγνύονται, μετατρέπονται σε ένα. Το χθες και το σήμερα, το παρελθόν και το παρόν, το παλιό και το νέο, το ιστορικό και το σύγχρονο, η διατήρηση και η εξέλιξη, συνυπάρχουν και συμπορεύονται στην πόλη, αλληλεπιδρούν και αλληλοσυμπληρώνονται, συνομιλούν και συνδιαλέγονται, αντιπαρατίθενται και συγκρούονται. Και αποτυπώνονται ανεξίτηλα στον χαρακτήρα και στη φυσιογνωμία της Θεσσαλονίκης, αλλά και στο μυαλό οποιουδήποτε θελήσει να την προσεγγίσει, να την ανακαλύψει και να την ερμηνεύσει. Έλενα Κωνσταντινίδου, Αρχιτέκτων, Λέκτορας Σχολής Αρχιτεκτόνων Ε.Μ.Π.