Τεχνοκρατία και ουτοπία

Το βιβλίο του Freyer, έργο της ωριμότητάς του και απόσταγμα μακράς περισυλλογής πάνω στη φύση της κοινωνίας γενικά και της νεώτερης ευρωπαϊκής κοινωνίας ειδικότερα, έχει λιγότερο ιστορικό και περισσότερο κοινωνιολογικό και φιλοσοφικό χαρακτήρα. Ξεκινά από τη θεμελιώδη διαπίστωση ότι η ραγδαία άνοδος της βιομηχανίας και της τεχνικής κατά τον 19ο και τον 20ό αι. αποτελεί μια τομή στην παγκόσμια ιστορία, ενοποιώντας για πρώτη φορά ουσιαστικά τον πλανήτη και θέτοντας έτσι πιεστικά το ερώτημα για το κοινό πεπρωμένο του. Ο Freyer αναζητά τα έσχατα θεμέλια του βιομηχανικού πολιτισμού, δηλαδή τις μορφές με τις οποίες κατασκευάζει τα πράγματα και οργανώνει την κοινωνία, καθώς και την πίστη του ότι με τη νεοφανή δύναμη της κατασκευής και της οργάνωσης μπορεί να προγραμματίσει συνειδητά την ιστορία. Αναλύει τη συνάφεια ανάμεσα σε μορφές εργασίας και κοινωνική οργάνωση και τον απασχολεί ιδιαίτερα η θέση και η προοπτική του ατόμου και της ελευθερίας του μέσα στη μαζική κοινωνία. Σε τι συνίσταται η “αποξένωση” ή η “αλλοτρίωση” του ανθρώπου σήμερα; Θα συνεπιφέρει ο βιομηχανικός πολιτισμός της σημερινής Δύσης το λεγόμενο “τέλος της ιστορίας”; Ποιες είναι οι λειτουργίες της ουτοπίας, τόσο ως συνειδητής αντίστασης ενάντια στη γενική ροπή του βιομηχανικού πολιτισμού όσο και ως ασυνείδητης προώθησης της ροπής αυτής; Τι μπορεί να σημαίνει αντίσταση ή ελευθερία σε μια μαζική και τεχνοκρατούμενη κοινωνία; Σε τι έγκειται η μυωπία της στενής τεχνοκρατικής αντίληψης; Μέσα από τα ερωτήματα αυτά γίνεται ένας βαθύς απολογισμός του δυτικού πολιτισμού στη σημερινή του φάση και μαζί διαγράφονται οι απορίες του μέλλοντός του.