Τέχνη και πραγματικότητα

Μπροστά στη ζωγραφική απεικόνιση ενός μέρους της φυσικής ή της κοινωνικής πραγματικότητας είναι δυνατόν να αναρωτηθούμε: πως αναγνωρίσαμε το απεικονιζόμενο αντικείμενο; Η απόδοσή του μπορεί να χαρακτηριστεί “πιστή”; Μας πληροφορεί για κάτι ή το καθιστά παρόν, σαν πραγματικό; Την ίδια την πραγματικότητα μπορώ άραγε να τη γνωρίσω ή την κατασκευάζω με τον δικό μου νοητικό και γλωσσικό εξοπλισμό; Η φιλοσοφική αντιμετώπιση τέτοιων ερωτημάτων καθορίζεται πάντοτε από τα εννοιακά πλαίσια που έχουν εκάστοτε υιοθετηθεί. Σε ένα πλαίσιο νομιναλιστικό και θετικιστικό η προσέγγιση της ζωγραφικής αναπαράστασης είναι γνωσιοθεωρητική και αναφέρεται σε ζητήματα όπως η αναγνώριση του αναπαριστάμενου ή το αδύνατο της “πιστότητας” της απεικόνισής του. Από την άλλη πλευρά, οι φιλόσοφοι με οντολογικό προσανατολισμό, κυρίως στην προέκταση της φαινομενολογίας, αλλά και καλλιτέχνες, εκπρόσωποι του ρομαντισμού και των ιστορικών κινημάτων της πρωτοπορίας του μοντερνισμού, εκτιμούν ότι τα έργα τέχνης, αναπαραστατικά ή όχι, αποτελούν πραγματικότητες που ανανεώνουν τη θέαση του κόσμου, αποδίδοντας με ιδιότυπο τρόπο όψεις δικές του ή δημιουργώντας κόσμους διαφορετικούς. Στο βιβλίο αυτό εξετάζονται θέσεις εκπροσώπων της αναλυτικής αισθητικής και της ηπειρωτικής φιλοσοφίας και εκπροσώπων της μοντέρνας και της σύγχρονης τέχνης, αναφερόμενες στη σχέση που συνδέει την τέχνη με την πραγματικότητα και επιχειρείται η ανάδειξη της ποικιλίας των εκδοχών, ο πρωτεϊκός χαρακτήρας, της σχέσης αυτής.