Τα προβλήματα της φιλοσοφίας

Κυκλοφόρησε εντελώς ανανεωμένο το κλασικό έργο του Μπέρτραντ Ράσσελ “Τα Προβλήματα της Φιλοσοφίας”. Η εξαιρετική αυτή σύντομη, γλαφυρή και ενδιαφέρουσα εισαγωγή στη φιλοσοφία παρουσιάζεται σε νέα μετάφραση, ενώ την εισαγωγή και την επιμέλεια έχει κάνει ο Καθηγητής Φιλοσοφίας του Πανεπιστημίου της Κρήτης, Γιώργος Ρουσόπουλος. Το βιβλίο, που συνεχίζει να προσελκύει το ευρύ αλλά και το ειδικό αναγνωστικό κοινό, διατηρεί την επικαιρότητά του χάρη στο σαφή και διεισδυτικό τρόπο με τον οποίο ο συγγραφέας μάς εισάγει σε βασικά προβλήματα της Φιλοσοφίας. Χωρισμένο σε δεκαπέντε, ίσα σε έκταση, κεφάλαια, το έργο παρουσιάζει και συζητάει, αρχικά, μερικά κεντρικά οντολογικά ζητήματα που αφορούν τη φύση και την ύπαρξη της ύλης, καθώς και ορισμένες βασικές φιλοσοφικές απόψεις, όπως, λ.χ., του ιδεαλισμού. Σε ένα δεύτερο επίπεδο, ο συγγραφέας προσεγγίζει και εστιάζει την προσοχή του σε κεντρικά γνωσιοθεωρητικά ζητήματα. Εισάγει και χρησιμοποιεί παραγωγικά τη διάκριση “άμεση γνώση – περιγραφική γνώση”. Προτείνει έτσι ο συγγραφέας μια “χαρτογράφηση” των τύπων της γνώσης καθώς και των προβλημάτων που χαρακτηρίζουν τον καθένα από αυτούς. Σημαντική συμβολή των “Προβλημάτων της Φιλοσοφίας”, που πρέπει να μνημονεύσουμε, είναι η συζήτηση των εννοιών της αλήθειας και του ψεύδους και η υπεράσπιση της αντιστοιχίας “ως ουσίας της αλήθειας”. Χωρίς να αναπτύσσει λεπτομερειακά τις θέσεις μεγάλων φιλοσόφων (αναφέρονται χαρακτηριστικά ο Πλάτωνας, ο Μπέρκλευ, ο Καντ και ο Έγελος), ο Ράσσελ διαλέγεται μαζί τους, προσπαθώντας μάλιστα να αναδείξει την σταθερή αξία της φιλοσοφίας για τον πολιτισμό, η οποία δεν συνίσταται στις οριστικές απαντήσεις αλλά στα ερωτήματα που θέτει: “Τα ερωτήματα που τίθενται από τη φιλοσοφική σκέψη διευρύνουν την αντίληψή μας σχετικά με το τι είναι δυνατό, εμπλουτίζουν τη φαντασία μας και εξαλείφουν τη δογματική βεβαιότητα που εμποδίζει το νου να προχωρήσει σε νέες υποθέσεις· πάνω απ’ όλα όμως, η διάνοια, μέσω του μεγαλείου του σύμπαντος το οποίο η φιλοσοφία εξετάζει, καθίσταται τελικά η ίδια μεγαλειώδης, και ικανή να ενωθεί με το σύμπαν, πράγμα που αποτελεί και τον υψηλότερο στόχο μας.”