Τα Νοεμβριανά του 1916

Αντικείμενο της παρούσας πραγματείας είναι η ανασύνθεση των γεγονότων του Δεκεμβρίου 1916 (περισσότερο γνωστών ως “Νοεμβριανών” εξαιτίας της χρήσης του Ιουλιανού ημερολογίου). Μέσα στην κρίσιμη συγκυρία του Εθνικού Διχασμού, η Αθήνα και σε ελάσσονα κλίμακα η επαρχία υπήρξαν το θέατρο βίαιων συγκρούσεων. Η εμπλοκή σε αυτές ήταν πολύπλευρη. Βενιζελικοί, αντιβενιζελικοί και Σύμμαχοι έφεραν ο καθένας το δικό του μερίδιο ευθύνης. Οι πρώτοι κατηγορήθηκαν για υπονόμευση του κράτους με απώτερο σκοπό τη στρατιωτική κατάληψη της Αθήνας από τους Συμμάχους και την εγκατάσταση του Βενιζέλου στην εξουσία. Οι δεύτεροι ενεργοποίησαν έναν αποκρουστικό μηχανισμό καταστολής. Τέλος, η κλιμάκωση της έντασης οφειλόταν σε μεγάλο ποσοστό στις προκλητικές και υπερφίαλες μεθόδους των Συμμαχικών μυστικών υπηρεσιών κατά τις ημέρες που προηγήθηκαν των γεγονότων. Έως σήμερα, τα “Νοεμβριανά” δεν ευτύχησαν να αποτελέσουν αντικείμενο διερεύνησης σε τόσο εκτεταμένη κλίμακα. Το κενό αυτό συμπληρώνει η παρούσα πραγματεία. Η ανασύνθεση των συμβάντων επιχειρήθηκε με βάση το πλούσιο, αποκαλυπτικό και εντελώς άγνωστο αρχείο της Μεικτής Επιτροπής Αποζημιώσεων των θυμάτων.