Σκέψεις για τις αιτίες της ελευθερίας και της κοινωνικής καταπίεσης

Τίποτα στον κόσμο δεν μπορεί να εμποδίσει τον άνθρωπο να αισθάνεται γεννημένος για την ελευθερία. Ποτέ, ό,τι κι αν γίνει, δεν μπορεί να δεχτεί τη δουλεία” γιατί σκέφτεται. Δεν έπαψε ποτέ να ονειρεύεται μια ελευθερία χωρίς όρια, είτε ως παρελθούσα ευτυχία που του τη στέρησε μια τιμωρία, είτε ως μέλλουσα ευτυχία που του την χρωστά ένα είδος συμφωνίας με κάποια μυστηριώδη Πρόνοια. Ο κομμουνισμός που φαντάστηκε ο Μαρξ είναι η πιο πρόσφατη μορφή αυτού του ονείρου. Το όνειρο αυτό παρέμεινε ανέκαθεν μάταιο, όπως όλα τα όνειρα, ή, αν ποτέ λειτούργησε σαν παρηγοριά, ήταν πάντα σαν όπιο. Είναι καιρός να σταματήσουμε να ονειρευόμαστε την ελευθερία και να αποφασίσουμε να τη συλλάβουμε.