Προς μια ερμηνευτική κριτική

Αν ό,τι σημαδεύει τη νεοτερικότητά μας από τον Κant και μετά είναι μια ερωτηματοθεσία πάνω στη δυνατότητα κάθε γνώσης μέσω μιας γλώσσας που διαχέεται, η θεματική αυτού που επακολουθεί -και που άλλοι ονόμασαν μετα-νεοτερικό- αναφέρεται σε μια πρόταξη του ετερογενούς το οποίο φέρνει στην επιφάνεια μια δυναμική αναζήτησης μορφών. Για τον Foucault, το νεοτερικό συμπίπτει με τη συγκρότηση ενός εμπειρικο-υπερβατολογικού υποκειμένου που δεν προβαίνει μονάχα σε μια πράξη εσωτερικής αναδίπλωσης, αλλά εκτείνεται και σε μια διεργασία λανθάνουσας προθετικότητας ή, ακόμη, αποπειράται να σκεφτεί μια καταγωγική αρχή που δεν βγαίνει ποτέ στο προσκήνιο, γιατί “επιστρέφοντας αποσύρεται”. Αν προέχει, με τον τρόπο αυτό, μια διαδικασία μεταμόρφωσης του όντος μέσα από ένα σύνθεμα σχέσεων δύναμης, η νεοτερικότητά μας προορίζεται να γίνει μετα-νεοτερικότητα, καθώς τη διασκελίζει ένα διαφοροποιό παρόν. Και βαδίζουμε, από άποψη μεθοδολογίας, προς μια “ερμηνευτική κριτική” που εντοπίζει μικρές περιόδους ύπαρξης και λειτουργίας μιας “επιστήμης” (episteme) όπως, διαδοχικά, ομοιότητα, παράσταση, ανθρώπινη περατότητα. Η μορφή που προκύπτει κάθε φορά από τη δυναμική αυτή κατάσταση συνιστά ένα είδος θεμελιώδους ερμηνείας η οποία, όμως, δεν απολήγει σε μια “σημαντική”, σε μιαν απολυτότητα των σημείων που δοκιμάζει οντολογικά τη γλώσσα. Η εκάστοτε μορφή ορίζεται στην ιστορικότητά της όχι αναγκαστικά με την έννοια μιας συσσώρευσης σχέσεων που οδηγούν σε αποτίμηση “ηθικής ολοκλήρωσης” ή “γνωστικής πληρότητας”· το σχήμα που προτείνεται δεν είναι διαλεκτικό, γιατί δεν κυριαρχεί η Aufhebung: μοιάζει περισσότερο με ριζοσπαστικά “φαινομενολογικό”, δηλαδή ταυτόχρονα αρχαιολογικό και γενεαλογικό (ή αδιέξοδα ερμηνευτικό).