Πέντε διάσημα ισπανικά μεσαιωνικά και αναγεννησιακά ποιήματα

Ο ισπανικός Μεσαίωνας ήταν βαρύτερος και μακρύτερος από τον Μεσαίωνα των άλλων ευρωπαϊκών χωρών. Τα σκοτάδια του συνέχισαν να φωτίζονται από τις πυρές των καιομένων αντιφρονούντων, κατ’ουσία ή κατ’ όνομα (αφού δεν ήταν απαραίτητη μια ανοιχτή διαφωνία για να επιφέρει την τιμωρία, οι ιερείς αποφάσιζαν), επί κοντά τριακόσια χρόνια, πριν φτάσει η Ιταλική Αναγέννηση στη χώρα τού Μανρίκε και του Αγίου Ιωάννη του Σταυρού. Χρονολογικά, λοιπόν, δύο από αυτά τα ποιήματα υποτίθεται ότι βρίσκονται μέσα στα όρια του ισπανικού Μεσαίωνα, ενώ τα άλλα τρία όχι. Ας καθορίσουμε όμως όσο γίνεται αυτά τα όρια. Αν η Ιταλική Αναγέννηση άρχισε με τον Δάντη, τον Τζιόττο, τον Καβαλκάντι, κ.α., περί τα τέλη τού 13ου αιώνα, στην Ισπανία, λόγω του εκκλησιαστικού σκοταδισμού, άρχισε κάπου δυο αιώνες μετά. Έτσι δύο από τα ποιήματα, του Χόρχε Μανρίκε και του Φραϋ Λουΐς ντε Λεόν, γράφτηκαν υπό την άμεση πίεση αυτού του σκοταδισμού. Ενώ τα σκοτάδια, εξυπακούεται, δεν καταλύθηκαν αμέσως μετά την έλευση της Ιταλικής Αναγέννησης: η τρομοκρατία με τις φωτιές των καιομένων πιστών από την Καθολική Εκκλησία συνεχίστηκε για πολύ καιρό. Και τα πέντε ποιήματα, λοιπόν, γράφτηκαν υπό το βάρος του ίδιου σκοταδιστικού κλίματος και των επιπτώσεών του, και το μοιράζονται σαν ένα κοινό χαρακτηριστικό.