Παθητική συμφωνία

Θύμα των αυστηρών ηθών και των κοινωνικών προκαταλήψεων της εποχής του ο Ρώσος συνθέτης Πιοτρ Ίλιτς Τσαϊκόφσκι πέρασε ολόκληρη τη ζωή του προσπαθώντας να κρατήσει μυστική την ερωτική του ιδιομορφία που στάθηκε γι’ αυτόν πηγή έμπνευσης αλλά και μαρτυρίου.Έτσι ο τίτλος της τελευταίας και μέγιστης συμφωνίας του που εκφράζει μουσικά τον απεγνωσμένο και ανεκπλήρωτο ερωτά του για το νεαρό Ρώσο πρίγκιπα Ντολγορούκι μπορεί να θεωρηθεί πως δίνει συμπυκνωμένα το βιοτικό του δράμα αφού η ζωή του υπήρξε όντως και κατά τρόπο σπαρακτικό μια ανεπανάληπτη “Παθητική Συμφωνία”.