Όταν η Θεσσαλονίκη μπήκε στον 20ό αιώνα

Οπως ακριβώς σήμερα προσπαθούμε να διακρίνουμε μέσα στο ημίφως του επερχόμενου αιώνα, έτσι και πριν από εκατό χρόνια οι Θεσσαλονικείς αναρωτιόνταν τι τους επιφύλασσαν τα χρόνια που άρχιζαν με τον αριθμό 19. Οι προοπτικές ήταν ευοίωνες. Η ανθρωπότητα βρισκόταν στο μεταίχμιο μιας ταχείας τεχνολογικής αλλαγής, που βελτίωνε την καθημερινή ζωή των ανθρώπων, ακριβώς όπως και σήμερα. Οι ελπίδες των Θεσσαλονικέων του 1900 επαληθεύτηκαν, αλλά ταυτόχρονα διαψεύστηκαν. Μέσα στον εικοστό αιώνα η Θεσσαλονίκη είδε να αλλάζει εντελώς η μορφή της, πολύ περισσότερο από ό,τι σε ολόκληρη την προηγούμενη χιλιετηρίδα. Έζησε την απελευθέρωσή της, όχι μόνο από τον ξένο εθνικό ζυγό, αλλά και από τις καθυστερημένες πολιτικές και κοινωνικές οθωμανικές δομές. Ταυτόχρονα βίωσε δύο παγκόσμιους και έναν εμφύλιο πόλεμο, εχθρικές κατοχές και δικτατορίες. Βίωσε την τεχνολογική πρόοδο, αλλά ταυτόχρονα υπέφερε από τη φτώχεια και την πείνα. Όλα αυτά τα γεγονότα, σκόρπια στην εκτεταμένη σχετική βιβλιογραφία, τα συγκεντρώσαμε στο μικρό αυτό τόμο, ακριβώς για να δώσουμε στο σύγχρονο κάτοικο της πόλης, μικρό και μεγάλο, την αίσθηση της αλλαγής του αιώνα. Πιστέψαμε ότι, βρίσκοντας συγκεντρωμένα – χωριστά για κάθε χρονιά – τα διακόσια σημαντικότερα γεγονότα της πρώτης δεκαετίας του αιώνα, ο σύγχρονος και ο μελλοντικός Θεσσαλονικέας θα καταλάβει και θα αγαπήσει περισσότερο την πόλη του.