Οι δρόμοι του παραδείσου

Φτάνουμε στο σημείο ακριβώς που ανάγγειλαν οι πρώτοι οραματιστές της μετα-καπιταλιστικής εποχής όταν, πέρα από τη βιομηχανική τάξη που μόλις γεννιόταν, διέβλεπαν μια διαφορετική κοινωνία: μια κοινωνία όπου ο “ελεύθέρος χρόνος” θα αναδυθεί σαν μέτρο του “πραγματικού πλούτου”. Ο “ελεύθερος χρόνος” όχι ως κατανάλωση τηλεόρασης και φαστ-φουντ, αλλά ως δημιουργικότητα, πέρα από την “κοινωνικά αναγκαία εργασία”. Ο Γκορζ απορρίπτει τη φενάκη της απόλυτης “αυτονομίας” και, πιστός στη σαρτρική αντίληψη της αλλοτρίωσης, θεωρεί ως μέτρο της απελευθέρωσης της κοινωνίας την επέκταση της αυτονομίας, έναντι της ετερονομίας. Ωστόσο, η ετερονομία μπορεί απλώς να περιοριστεί, διότι “η απόλυτη αυτονομία” είναι είτε η ανακήρυξη του ανθρώπου σε Θεό, είτε η σαδιστική εκτροπή του φιλελεύθερου ατομικισμού και της εκμετάλλευσης του άλλου.Η υπέρβαση της λογικής της “ανάπτυξης” και η μικρο-ηλεκτρονική επανάσταση συμβάλλουν ουσιαστικά σε αυτή την κατεύθυνση. Στον προβληματισμό του Γκορζ, αποφασιστικό ρόλο παίζει η υπέρβαση του ατομικιστικού-καταναλωτικού μοντέλου του νεοφιλελευθερισμού και της “μεταμοντέρνας” Αριστεράς, καθώς και του παραγωγικίστικου προτύπου της παραδοσιακής Αριστεράς· εν τέλει η επανανακάλυψη της συλλογικότητας. Στο βιβλίο του διερευνά μορφές ανασυγκρότησης της κοινωνικότητας και του κοινοτισμού, στις αποδιαρθρωμένες μητροπόλεις του σύγχρονου καπιταλισμού.