Οι αγροίκοι

Η ιστορία εκτυλίσσεται στη Βενετία, την περίοδο του καρναβαλιού και έχει για πρωταγωνιστές τέσσερις αγροίκους («ανθρώπους κακότροπους και ακοινώνητους», όπως τους χαρακτηρίζει ο ίδιος ο Γκολντόνι): τον Λουνάρντο, τον Καντσιάνο, τον Σιμόν και τον Μαουρίτσιο. Ο Λουνάρντο αποφασίζει να παντρέψει την κόρη του Λουτσιέτα με το Φιλιππέτο, γιο του Μαουρίτσιο, χωρίς να πληροφορήσουν τους νέους για τον επικείμενο γάμο. Αυτό το απλό περιστατικό αρκεί για να ξεσπάσει ένας πόλεμος μεταξύ παλιού και καινούργιου κόσμου, μεταξύ της νοοτροπίας των αγροίκων, που έχουν συνηθίσει να παίρνουν αποφάσεις χωρίς να διαβουλεύονται και να ζητούν τη γνώμη κανενός, και της νέας νοοτροπίας, εκείνης των γυναικών και των νέων, που θέλουν να έχουν λόγο σε ότι αφορά τη ζωή τους και τις αποφάσεις που παίρνονται για τους ίδιους. Έτσι η Μαργαρίτα, μητριά της Λουτσιέτα -με τη βοήθεια της Φελίτσε, γυναίκας του Καντσιάνο, και της Μαρίνας, γυναίκας του Σιμόν- μεθοδεύει τη συνάντηση των δύο νέων, και καταφέρνει να δει τουλάχιστον ο ένας τον άλλον πριν το γάμο. Τα παιδιά ερωτεύονται με την πρώτη ματιά. Οι αγροίκοι μόλις το μαθαίνουν γίνονται έξαλλοι και απειλούν με ματαίωση του γάμου, αλλά όταν οι γυναίκες τους αποδεικνύουν με λογικά επιχειρήματα, πόσο παράλογη είναι η συμπεριφορά τους, αναγνωρίζουν ότι έχουν άδικο και αποδέχονται την νέα κατάσταση.