Ο Ζακ Ντεριντά και η αποδομητική ανάγνωση

Η παρούσα εργασία αποτελεί κριτική περιγραφή και αποτίμηση της αποδομητικής διπλής ανάγνωσης που ο Ζακ Ντεριντά εφαρμόζει στα κείμενα της φιλοσοφικής παράδοσης για να καταδείξει τον τρόπο με τον οποίο θεμελιώδεις δυαδικές ιεραρχικές αντιθέσεις της δυτικής σκέψης αποσυντίθεται, ανατρέπονται ή “αποδομούνται” από το ίδιο το κείμενο στο οποίο εγγράφονται.Στο πρώτο μέρος του βιβλίου επισημαίνεται ότι υπάρχει μια ορισμένη ένταση ή ακόμα κι αντίφαση ανάμεσα στις δύο διαφορετικές “χειρονομίες” που αποτελούν την αποδομητική ανάγνωση: δηλαδή, ανάμεσα στην πρώτη ανάγνωση, η οποία αναπαράγει ή “αναδιπλασιάζει” τη συγγραφική ή κειμενική πρόθεση (το θέλω-να-πω ενός κειμένου) και τη δεύτερη ανάγνωση, η οποία αποδομεί τις σημασίες που έχουν καθοριστεί και αναγνωριστεί κατά την πρώτη ανάγνωση. Η γενική θέση της αποδόμησης είναι ότι όλες οι κειμενικές σημασίες είναι “αμφίσημες” ως αποτέλεσμα μιας “πρωταρχικής” διαφοράς (differance). Ενώ, όμως, μια τέτοια αντίληψη καθιστά εφικτή την αποδόμηση σημασιακά καθορισμένων και αναγνωρίσιμων ισχυρισμών κατά τη δεύτερη ανάγνωση, καθιστά σχεδόν ανέφικτη την πραγμάτωση τέτοιων ισχυρισμών, όπως απαιτείται από την πρώτη ανάγνωση.Τα ζητήματα που τίθενται στο πρώτο μέρος αναλύονται διεξοδικότερα στο δεύτερο μέρος μέσω της λεπτομερούς παράθεσης κι ενδελεχούς κριτικής εξέτασης ενός “παραδείγματος” αποδομητικής ανάγνωσης: της ανάγνωσης από τον Ντεριντά του “Δοκιμίου περί καταγωγής των γλωσσών” και των “Εξομολογήσεων” του Ζαν-Ζακ Ρουσσώ στο “Περί γραμματολογίας”.