Ο καθορισμός του ύψους της χρηματικής ικανοποίησης λόγω ηθικής βλάβης

“Ο καθορισμός του ύψους της χρηματικής ικανοποίησης λόγω ηθικής βλάβης” αποτελεί για τον δικαστή της ουσίας σχεδόν καθημερινό πρακτικό ζήτημα, αλλά και πεδίο προβληματισμού ιδίως σε σχέση με την αιτιολόγηση της κρίσης του, κάθε φορά. Και τούτο, διότι η εγγενής δυσχέρεια της χρηματικής αποτίμησης της προσβολής των ηθικών αξιών και του εσωτερικού κόσμου του ανθρώπου, χωρίς νομοθετημένα αντικειμενικά κριτήρια, οδηγεί στην πράξη, όχι σπάνια, σε διαφορετική δικαστική αποτίμηση όμοιων ουσιαστικά περιπτώσεων, με αποτέλεσμα οι σχετικές αποφάσεις να παραμένουν σε σημαντικό βαθμό μη προβλέψιμες ως προς την έκβασή τους και μη ελέγξιμες ως προς την ορθότητά τους. Αναπόφευκτη συνέπεια αυτού αποτελούν οι επανειλημμένες καταδίκες της χώρας μας από το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Δικαιωμάτων του Ανθρώπου, η ανασφάλεια δικαίου και, τελικά, η αμφισβήτηση της ομαλής πραγμάτωσης της συνταγματικής επιταγής για δίκαιη δίκη στο συγκεκριμένο πεδίο.Μέσω της διύλισης της πλούσιας σχετικής νομολογίας, αλλά και των συναφών θεωρητικών αναπτύξεων, η μελέτη επιχειρεί να εντοπίσει τις κρίσιμες παραμέτρους δικαστικού προσδιορισμού της εύλογης, κάθε φορά, χρηματικής ικανοποίησης λόγω ηθικής βλάβης ή ψυχικής οδύνης στα δύο σχετικά πεδία του Αστικού Κώδικα, αυτά των άρθρων 59 και 932 ΑΚ.Στο πρώτο, γενικό, μέρος της μελέτης γίνεται η διερεύνηση του θεσμού της χρηματικής ικανοποίησης λόγω ηθικής βλάβης και η επισήμανση των ειδικότερων προβλημάτων που εμφανίζονται στην πράξη. Έπεται το δεύτερο, ειδικό, μέρος, στο οποίο αναζητείται ο προσδιορισμός των ειδικότερων κριτηρίων επιμέτρησης του ύψους της χρηματικής ικανοποίησης. Η μελέτη ολοκληρώνεται με ένα τρίτο μέρος, στο οποίο αναπτύσσεται, με βάση την προηγηθείσα διερεύνηση, ένα σύστημα συνεκτιμητέων κριτηρίων, συμβατών με το εσωτερικό αξιολογικό σύστημα της έννομης τάξης, και προσδιορίζεται ο τρόπος με τον οποίο αυτά επιδρούν στη διαμόρφωση της δικαστικής κρίσης σε κάθε διαφορετικό είδος προσβολής, συμβάλλοντας με τον τρόπο αυτό στην ενίσχυση της ασφάλειας του δικαίου και στην πραγμάτωση του στόχου της δίκαιης δίκης στο πεδίο αυτό.