Ο Ιωάννης Β’ Κομνηνός και η εποχή του (1118-1143)

Η εποχή των Κομνηνών (1081-1185) παρουσιάζει εξαιρετικό ενδιαφέρον, καθώς χαρακτηρίζεται από ριζικές μεταβολές σε οικονομικό, κοινωνικό και πολιτικό πεδίο, ενώ κατά τη διάρκειά της η βυζαντινή αυτοκρατορία εξακολουθεί να εμπνέει τον θαυμασμό και τον φθόνο των συγχρόνων της, χωρίς να έχει απολέσει την αίγλη της. Είναι η περίοδος κατά την οποία διενεργείται η πρώτη σταυροφορία που σηματοδοτεί την έναρξη των στενών επαφών με τη Δύση, επαφές οι οποίες ακολουθώντας μια εξελικτική πορεία θα καταλήξουν στην άλωση του 1204. Ωστόσο, μολονότι η κομνήνεια εποχή έχει αποτελέσει αντικείμενο ερευνών πολλών και αξιόλογων μελετητών, δεν συμβαίνει το ίδιο και με την περίοδο διακυβέρνησης του Ιωάννη Β’ Κομνηνού. Χαρακτηριστικό είναι ότι όσοι ερευνητές ασχολήθηκαν με τη συγγραφή μελετών, που άπτονται ζητημάτων της κομνήνειας περιόδου αναφέρονται ελάχιστα στην πολιτική και στα πεπραγμένα του Ιωάννη Β’. Η εν λόγω περίοδος όμως παρουσιάζει εξαιρετικό ενδιαφέρον, τόσο σε επίπεδο εξωτερικής όσο και εσωτερικής πολιτικής. Στο επίπεδο της εξωτερικής πολιτικής, ο Ιωάννης Β’ ανέπτυξε πλούσια δράση στο διπλωματικό και στο πολεμικό πεδίο. Ο Ιωάννης προσπάθησε και πέτυχε να αυξήσει τα εδάφη και το γόητρο της αυτοκρατορίας που του παρέδωσε ο πατέρας του Αλέξιος και να κληροδοτήσει στον γιο του Μανουήλ ένα ισχυρό και εδαφικά ανανεωμένο κράτος με αξιόμαχο στράτευμα, με το οποίο ο Μανουήλ μπόρεσε να ασκήσει τη δική του πολιτική. Εξίσου σημαντική είναι και η δραστηριότητα που αναπτύχθηκε στον τομέα της εσωτερικής διακυβέρνησης του κράτους.