Ο Γρηγόριος ο Ε΄και η Επανάσταση του 1821

Η εκτέλεση του πατριάρχη υπήρξε η πράξη που μεταστοιχείωσε τον Αγώνα των Ελλήνων από απελευθερωτική επανάσταση σε θρησκευτικό πόλεμο, καθιστώντας έτσι αδύνατη την οποιαδήποτε πιθανότητα για συνεννόηση και συνδιαλλαγή με τους Τούρκους, ενώ γέμισε τις ψυχές των Ελλήνων από ακόρεστη δίψα για εκδίκηση.Όλοι, Έλληνες και ξένοι, εχθροί και φίλοι, γνώριζαν και παραδέχονταν ότι ο μαρτυρικός πατριάρχης είχε μια μοναδική ενάρετη προσωπικότητα, με σπάνιο ήθος, καθώς διακρινόταν για το ασκητικότατο παρουσιαστικό του, την απέχθειά του προς τα χρήματα, και την παροιμιώδη φιλευσπλαχνία και φιλοπτωχεία του.Αποφασισμένος να μείνει μέχρι το τέλος στις επάλξεις του χρέους και του καθήκοντος, ο πατριάρχης που συντόνισε και οργάνωσε την προετοιμασία της Επανάστασης, πρώτος αυτός πότισε με το αίμα του το δέντρο της λευτεριάς, κάνοντάς το να ρίξει μπόι και να θεριέψει, αφήνοντας κατάπληκτο όλον τον κόσμο.