Ο χρόνος στην ελληνική τραγωδία

Η τραγωδία δεν στηρίζεται σε μια αποσαφηνισμένη αντίληψη για τον χρόνο· προκύπτει μάλλον από την έλλειψή της και συμβάλλει με τα μέσα της στον σχηματισμό της -κατ’ ανάγκην, αφού το ίδιο της το θέμα δεν είναι κάθε φορά παρά μια ορισμένη χρονική κρίση. Ο καθένας από τους τρεις μεγάλους τραγικούς έχει όμως τον δικό του τρόπο να σκηνοθετεί την κρίση αυτή, αλλάζοντας τους συσχετισμούς γνωστού και άγνωστου: στον Αισχύλο κινητήριος μοχλός της είναι η άγνοια της αποφαστιστικής στιγμής, στον Σοφοκλή η αβεβαιότητα επεκτείνεται στο τι θα συμβεί, στον Ευριπίδη ο πολλαπλασιασμός των απρόβλεπτων χαλαρώνει την πλοκή μέχρι αποδιάρθρωσης. Έτσι η εξέλιξη από τον ένα στον άλλο ακολουθεί μια κανονική καμπύλη. Αν στον Αισχύλο, τον άνθρωπο των Μηδικών πολέμων, ο χρόνος καθιστά δυνατή την αποκατάσταση της κοσμικής τάξης τιμωρώντας την ενοχή από γενιά σε γενιά, στον Σοφοκλή, που ζει το αποκορύφωμα της αθηναϊκής δύναμης και ο ορίζοντάς του είναι ήδη αυτός της ατομικής ζωής, ο χρόνος δεν είναι πλέον παρά μια αναπόφευκτη πηγή αναταραχής. […]