Ο Αναδρομάρης της Αττικής

Ο Δημήτριος Καμπούρογλου συμπληρώνει εδώ τον “Αναδρομάρη” του 1914 (βλ. αρ. 262 της Βιβλιοθήκης Ιστορικών Μελετών καθώς επίσης αρ. 200, 239-240, 252 και 282) με στοιχεία για την ενδοχώρα της ελληνικής πρωτεύουσας. Ο συγγραφέας αναζητά τον “υπολανθάνοντα ελληνισμό” της Αττικής στα λίγα ελληνικά τοπωνύμια που διασώθηκαν κατά τη νεώτερη περίοδο, όπως Μεσόγεια, Γέρακας (Ιέραξ), Ωρωπός, Διόνυσος, Μαραθώνας, Νοινόη (Οινόη), Καλήσια (Εκάλη), Βραώνα (Βραυρώνα) και Λαύριο, αλλά και στα πολυπληθή μοναστήρια και τις εκκλησίες της (του Καρέα, της Πεντέλης, της Καισαριανής, της Ώμορφης Εκκλησιάς, των Αγίων Ακινδύνων, της μονής των Κλειστών στην Πάρνηθα κλπ.), όπου διατηρήθηκε η χρήση της ελληνικής γλώσσας μέσα στον ωκεανό των ετερόγλωσσων (ή δίγλωσσων) αλβανόφωνων πληθυσμών “Ηπειρωτών” (sic) που πλημμύρισε την περιοχή μετά τον θάνατο του Σκεντέρμπεη στην Αλβανία. Η αφήγησή του, σπαρταριστή και διανθισμένη με θρύλους και ποικίλες λαϊκές παραδόσεις, αναδεικνύει την ομορφιά του αττικού τοπίου και την αποσιωπημένη ζωντάνια των παλαιών κατοίκων της. Η αναστατική έκδοση περιλαμβάνει 18 ασπρόμαυρες φωτογραφίες συνοικιών της Αθήνας και της Αττικής των αρχών του 20ού αιώνα και αναλυτικό ευρετήριο κυρίων ονομάτων και τόπων, που συνέταξε η Αναστασία Παναγοπούλου.