Με το βήμα του κάβουρα

“Αλλά οι καιροί είναι σκοτεινοί και τα ήθη διεφθαρμένα, και ακόμα και το δικαίωμα στην κριτική, όταν καταπνίγεται από λογοκριτικά μέτρα, καταδηλώνεται στη λαϊκή οργή. Δημοσιεύω λοιπόν αυτά τα κείμενα υπό τη σκέπη της θετικής αντιπάθειας που προασπίζω.”Τα κείμενα αυτού του βιβλίου δημοσιεύτηκαν για πρώτη φορά μεταξύ των ετών 2000-2005, περίοδο που σημαδεύεται από τα γεγονότα της 11ης Σεπτεμβρίου, τους πολέμους στο Αφγανιστάν και στο Ιράκ, την εγκαθίδρυση στην Ιταλία ενός καθεστώτος “μιντιακού” λαϊκισμού. Διαβάζοντάς τα αντιλαμβανόμαστε πως ήδη από τα τέλη της προηγούμενης χιλιετίας σημειώθηκαν δραματικά βήματα προς τα πίσω. Μετά την πτώση του Τείχους του Βερολίνου έπρεπε να ξεθάψουμε τους άτλαντες του 1914, ενώ εδώ και καιρό οι οικογένειές μας έχουν και πάλι έγχρωμους υπηρέτες, όπως συνέβαινε στα “Όσα παίρνει ο άνεμος”. Σιγά σιγά με το βίντεο περάσαμε από την τηλεόραση στον κινηματογράφο, με το Διαδίκτυο και τις συνδρομητικές τηλεοράσεις ο Μέουτσι κατατρόπωσε τον Μαρκόνι και τώρα με το i-Pod ανακαλύψαμε εκ νέου το ραδιόφωνο. Δεν πρόλαβε να τελειώσει ο Ψυχρός Πόλεμος, και με το Αφγανιστάν και το Ιράκ επέστρεψε ο Θερμός Πόλεμος. Με την επανεμφάνιση του Μεγάλου Παιχνιδιού του Κίπλινγκ, επιστρέψαμε στη σύγκρουση μεταξύ Ισλάμ και χριστιανοσύνης. Ξαναπρόβαλε το φάντασμα του Κίτρινου Κινδύνου, ξανάνοιξε η αντιδαρβινική πολεμική του 19ου αιώνα, έχουμε και πάλι να αντιμετωπίσουμε τον αντισημιτισμό και τους φασίστες (όσο “μετά-” κι αν είναι, ορισμένοι παραμένουν οι ίδιοι), ξεκίνησε εκ νέου η συζήτηση για τις σχέσεις Κράτους και Εκκλησίας. Έχει κανείς την εντύπωση ότι η ιστορία, εξουθενωμένη από όλα αυτά τα άλματα που σημειώθηκαν κατά τις δύο προηγούμενες χιλιετίες, αρχίζει να κινείται ταχύτατα προς τα πίσω, παραπαίοντας… με το βήμα του κάβουρα. Αυτό το βιβλίο δεν μας προτείνει να αρχίσουμε και πάλι μια πορεία προς τα μπρος, αλλά να σταματήσουμε έστω και για λίγο αυτή την οπισθοδρόμηση.