Λόγος περί της μεθόδου

Για μας, τους μεταγενεστέρους του, που επωφεληθήκαμε από την επίδρασή της, η καινοτομία του Ντεκάρτ αποτελεί κοινοτοπία. Πρέπει όμως να έχουμε αναστήσει κάπως μέσα μας τη δική του εποχή, την πνευματική και ψυχολογική της ατμόσφαιρα, να έχουμε νοιώσει το δέος που ένοιωθαν οι τότε άνθρωποι μπρος στην ιεραρχία των αξιών, την καθιερωμένη μέσα στις συνειδήσεις τους, όχι μονάχα από τα ήθη των συγχρόνων και τις παραδόσεις των παλαιοτέρων, παρά από αυτή τούτη τη “θεία Αποκάλυψη”, για να μπούμε κάπως στο νόημα του τεράστιου άθλου που αποτέλεσε η διακήρυξη των κανόνων της Μεθόδου του Ντεκάρτ.Πρόκειται κυρίως για τον πρώτο κανόνα. Οι τρεις άλλοι είναι τεχνικοί, πρακτικοί κανόνες, που έχουν βέβαια τη χρησιμότητά τους: “Να διαιρώ τις δυσκολίες…” – “Να κατευθύνω τις σκέψεις μου με τάξη, περνώντας από τα απλά στα συνθετότερα…” – “Να κάνω απαριθμήσεις κι ανασκοπήσεις… τέτοιες που να είμαι βέβαιος πως δεν θα παραλείψω τίποτα…”. Είναι αναμφίβολο πως οι νοικοκυρεμένες αυτές σκέψεις, έστω κι αν δεν είχαν ακόμα διατυπωθεί σε κανόνες μεθοδολογίας, εφαρμόζονταν ήδη από πολλούς ανθρώπους προικισμένους με τη στοιχειώδη ορθοφροσύνη.