Κρύα λουλούδια του Μάρτη

Ο μύθος και η ιστορία, το όνειρο και η πραγματικότητα, η Αλβανία των προγόνων και η σημερινή Αλβανία στοιχειώνουν πάντα το έργο του Ισμαήλ Κανταρέ. Το τελευταίο του μυθιστόρημα δεν αποτελεί εξαίρεση. Δέκα χρόνια μετά την κατάρρευση ενός αλλόκοτου κομμουνισμού, ενώ οι φοιτητές διαδηλώνουν φωνάζοντας “Κάτω ο λαός!” κι ενώ οι αντιπροσωπείες του Συμβουλίου της Ευρώπης έρχονται και πάνε, κάποιοι ληστεύουν μια τράπεζα σε μια κωμόπολη χαμένη στην επαρχία, ένας αστυνομικός επιθεωρητής δολοφονείται για λόγους βεντέτας: η χώρα διστάζει ακόμα ανάμεσα στην εφαρμογή του πανάρχαιου εθιμικού κώδικα και την αυστηρή νομοθεσία ενός σύγχρονου κράτους δικαίου…Πάνω σ’ αυτό το φόντο μιας μοναχικής κι αινιγματικής χώρας, πλέκεται η παθιασμένη κι αισθησιακή ερωτική ιστορία ενός ζωγράφου με το μοντέλο του. Ο ζωγράφος πασχίζει να προσαρμοστεί στα ήθη μιας εποχής όπου η παντοδυναμία του χρήματος αντικαθιστά εκείνη του πρώην δικτάτορα. Αλλά να που εμφανίζεται ξαφνικά το φάντασμα του τελευταίου, συντροφιά με τα φαντάσματα των Μπρέζνιεφ, Ούλμπριχτ και Τορέζ. Κατεβαίνουν απ’ τις μακάβριες λιμουζίνες τους και παίρνουν το μονοπάτι προς την κρυψώνα όπου βρίσκονται σφραγισμένα τα μυστικά αρχεία του κράτους, κάτω από το τυφλό βλέμμα του Οιδίποδα που, στηριγμένος στο μπαστούνι του, τους ακολουθεί κατά πόδι. Τότε, “ο ζωγράφος, άγνωστο γιατί, ένιωσε την επιθυμία να κλάψει”.