Κράτος και μεταρρύθμιση στη σύγχρονη Νότια Ευρώπη

Μετά τη μεταπολίτευση, ο εκδημοκρατισμός και ο οικονομικός εκσυγχρονισμός της Ελλάδας και άλλων χωρών της Νότιας Ευρώπης, όπως η Ισπανία, η Πορτογαλία και η οικονομικά ισχυρότερη Ιταλία, δεν συνοδεύτηκαν από αντίστοιχο διοικητικό εκσυγχρονισμό. Αρκετές διοικητικές μεταρρυθμίσεις εγκαταλείφθηκαν, ενώ λίγες μπορούν να θεωρηθούν επιτυχημένες. Το κύριο ερώτημα είναι τι διέκρινε τις αποτυχίες από τις επιτυχίες. Υπό ποιες προϋποθέσεις άνοιξαν “παράθυρα” μεταρρυθμιστικών ευκαιριών; Γιατί ορισμένες από τις νομοθετημένες μεταρρυθμίσεις του κρατικού μηχανισμού απέτυχαν, παρά την υπερψήφιση των σχετικών νόμων, ενώ άλλες εφαρμόστηκαν επιτυχημένα; Η συγκριτική μελέτη των κρατικών μηχανισμών της Νότιας Ευρώπης θα μπορούσε να δείξει ότι τα “παράθυρα ευκαιρίας” μένουν κλειστά, αν δεν συντρέχουν ταυτόχρονα πολλοί όροι, προερχόμενοι τόσο από εξωτερικές πιέσεις όσο και από εγχώρια ζήτηση για μεταρρύθμιση του κράτους. Κατά το τελευταίο τέταρτο του εικοστού αιώνα, στην Ελλάδα, την Ισπανία, την Ιταλία και την Πορτογαλία οι εξωτερικές πιέσεις συναρθρώθηκαν ποικιλότροπα με την εσωτερική ζήτηση για καλύτερες δημόσιες υπηρεσίες. Ωθούμενη από τις ευρωπαϊκές εξελίξεις και από τις εγχώριες πιέσεις της κοινωνίας πολιτών, η μεταρρύθμιση του κράτους παραμένει πάντοτε επίκαιρη, καθώς όλοι δικαιούμαστε να απολαμβάνουμε ταχύτερες και διαφανέστερες υπηρεσίες από το κράτος.