Κορνήλιος Καστοριάδης και το τέλος του κλασσικού εργατικού κινήματος

Ο Καστοριάδης ήταν, σύμφωνα με τον Στίνα, γέννημα-θρέμμα της επανάστασης. Ζωντανός φορέας του επαναστατικού προτάγματος υπήρξε ιστορικά το εργατικό κίνημα.Το τέλος του εργατικού κινήματος δεν επέφερε, για τον Καστοριάδη, και το τέλος του επαναστατικού προτάγματος, αλλά τη διεύρυνση και την αναθεώρηση του περιεχομένου και των στόχων του. “Επανάσταση είναι η ρητή και διαυγασμένη αλλαγή των θεσμών μιας κοινωνίας, όσων φυσικά θεσμών εξαρτώνται από ρητή θέσμιση, με τη συλλογική δράση της κοινωνίας αυτής ή του μεγαλύτερου μέρους της”. Το αρχιμήδειο σημείο της θεωριτικής εργασίας του Καστοριάδη είναι η αυτόνομη δραστηριότητα των ανθρώπων – ή η απουσία της – και το ιστορικό βάρος αυτού του γεγονότος πάνω στις μοίρες και τους προσανατολισμούς της σύγχρονης κοινωνίας.Το έργο του παραμένει η λυδία λίθος κάθε τοποθέτησης που θεωρεί τον εαυτό της σαν επαναστατική.Στο κύριο δοκίμιο του παρόντος βιβλίου εξετάζεται η σχέση του Καστοριάδη με το εργατικό κίνημα, η επεξεργασία του της τεράστιας ιστορικής πείρας αυτού του κινήματος και η διαπίστωση του τέλους του εργατικού κινήματος καθώς και των συνεπειών αυτού του τέλους για το επαναστατικό πρόταγμα και για τα πεπρωμένα των γραφειοκρατούμενων και κεφαλαιοκρατούμενων κοινωνιών της Δύσης. Στο επίμετρο επιχειρείται ο φωτισμός ορισμένων όψεων της παρούσας κρίσης της πλανητικής οικονομίας-καζίνο με βάση την ανεκτίμητη συμβολή του Καστοριάδη στην κριτική της οικονομίας. Σε αντίθεση με τους ανοηταίνοντες που ευαγγελίζονται τη διαρκή επικαιρότητα του Μαρξ, λες και πρόκειται για τον Νεύτωνα της παγκόσμιας ιστορίας, και κατηχούν την πρόθυμη να πιστέψει νεολαία σ’ ένα δόγμα τεχνικιστικού μονοφυσιτισμού που παράγει γραφειοκρατικές πολιτικές χειραγώγησης και ολοκληρωτισμού, η σκέψη του Καστοριάδη, ξεσκεπάζοντας τα μυθεύματα που δικαιώνουν την ξένωση της κοινωνίας στην ετερόνομη θέσμισή της, μας βοηθάει να σκεπτόμαστε ελεύθερα· και κατά τούτο είναι περισσότερο επίκαιρη σήμερα παρά ποτέ, σαν η πολυτιμότερη φιλοσοφική παρακαταθήκη που μας κληροδότησε ο 20ός αιώνας.