Η σημασία του κριτικού στοχασμού και του ορθολογικού διαλόγου στη θεωρία του Jack Mezirow για τη μετασχηματίζουσα μάθηση

Στις μέρες μας, που οι δεσπόζουσες πρακτικές της εκπαίδευσης ενηλίκων έχουν σε μεγάλο βαθμό υποβαθμίσει την ανθρωπιστική και κοινωνική διάσταση, έχοντας μονόπλευρα προσανατολιστεί στην απόκτηση επαγγελματικών δεξιοτήτων, η προσέγγιση του Mezirow ηχεί εξαιρετικά επίκαιρη και σημαντική, διότι υπογραμμίζει τη σημασία της κριτικής σκέψης με στόχο την άρση των παραχωρημένων στερεοτύπων και των άκριτα αφομοιωμένων πεποιθήσεων. Ακόμα πιο σημαντικό είναι ότι προβάλλει και υποστηρίζει μια εκπαιδευτική διεργασία που επιδιώκει το μετασχηματισμό της συνολικής οπτικής, των πεποιθήσεων και των συμπεριφορών προς την κατεύθυνση αύξησης της προσωπικής αυτοδυναμίας, της κοινωνικής αλληλεγγύης, της ορθολογικής σκέψης και πράξης και της ώριμης και διεξοδικής ανθρώπινης επικοινωνίας. Ο Merizow πιστεύει ακράδαντα ότι η ουσία της εκπαίδευσης ενηλίκων βρίσκεται στη διευκόλυνση όσων μαθαίνουν να απεγκλωβίζονται από τις ιδεολογικές προκαταλήψεις και τις δυσλειτουργικές πρακτικές, που εμφανίζονται ως “γνήσιες πεποιθήσεις” και να αποκτούν τη δική τους σκέψη, φωνή και δράση. Πρόκειται για την ουσιαστικότερη πλευρά του έργου του εκπαιδευτή ενηλίκων και σε αυτή τη διεργασία της απελευθερωτικής, χειραφετικής ή μετασχηματίζουσας μάθησης ο κριτικός στοχασμός και ο διαλεκτικός διάλογος είναι τα πιο κεντρικά στοιχεία.