Η ρωσική τραγωδία (για τους Δαίμονες του Ντοστογιέφσκι)

Το κείμενο αυτό δημοσιεύτηκε για πρώτη φορά στο τεύχος Νο 4 του περιοδικού “Ρωσική σκέψη” με τον υπότιτλο “Για τους Δαίμονες του Ντοστογιέφσκι σε σχέση με την θεατρική του μεταφορά στο Θέατρο Τέχνης της Μόσχας. “Οι Δαίμονες” αναμφίβολα αποτελούν ένα από τα καταστατικά κείμενα όχι μόνο του συνολικού έργου του Ντοστογιέφσκι, μα και ολόκληρης της ρωσικής γραμματείας του 19ου αιώνα. Η ανάλυσή του, οι προβληματισμοί γύρω από τη θεματολογία, τους ήρωες, τις ιδεολογικές αναφορές και τις πολιτικές εκτιμήσεις, παρόλο που μετρά ένα και πλέον αιώνα ως αντικείμενο έντονων αντιπαραθέσεων και συζητήσεων, δεν πρόκειται να κοπάσει, για τον απλούστατο λόγο πως τέτοια έργα, αποτελούν πάντοτε το γόνιμο έδαφος για την εξέλιξη των ιδεών, τη σύγκριση των εποχών και την εναγώνια αναζήτηση απαντήσεων για την ανθρώπινη φύση. Ως εκ τούτου είναι μεγάλη η συμβολή του π. Σεργκέι Μπουλγκάκοφ σε αυτή τη συζήτηση.