Η ηθική εντός και εκτός των συνόρων

Σύμφωνα με τον Μάικλ Γουόλτσερ, ο νέος πολιτικός κόσμος, που αναδύθηκε τα τελευταία χρόνια, χαρακτηρίζεται αφ’ ενός από την κατάρρευση του προγράμματος του ολοκληρωτισμού, αφ’ ετέρου από την επικράτηση των αξιών της δημοκρατίας, αλλά και της πολιτισμικής αυτονομίας και της εθνικής ανεξαρτησίας. Τι σημαίνει λοιπόν, διερωτάται ο Αμερικανός φιλόσοφος, η αποδοχή μιας οικουμενικής ή οιονεί οικουμενικής ιδεολογίας και, ταυτόχρονα, η ενθουσιώδης στράτευση υπέρ της πολιτικής της διαφοράς; Η απάντησή του είναι σύνθετη αλλά, τελικά, αισιόδοξη. Υποστηρίζει ότι οι δύο αυτοί προσανατολισμοί δεν είναι κατ’ ανάγκην ασύμβατοι: η πολιτική της διαφοράς μπορεί να συνυπάρξει με μια συγκεκριμένη εκδοχή οικουμενισμού. Όχι ενός οικουμενισμού που επιτάσσει την εγκαθίδρυση της δημοκρατίας σε όλους τους τόπους και σε όλες τις εποχές, αλλά ενός οικουμενισμού που ανοίγει τον δρόμο στην υιοθέτηση της δημοκρατίας οπουδήποτε υπάρχουν αρκετοί πρόθυμοι πολίτες· και το σημαντικότερο, που απαγορεύει τη βίαιη καταπίεση των μειονεκτικών και συνάμα των πλειοψηφικών ομάδων σε όλα τα κράτη – δημοκρατικά και μη.