Η Ευρώπη στην παγκόσμια εποχή

“Στις μέρες μας διεξάγεται μια “μάχη για την Ευρώπη”. Η φράση αυτή έχει περισσότερες από μία σημασίες. “Μάχη για την Ευρώπη” σημαίνει τη σύγκρουση γύρω από τις διαφορετικές εκδοχές που υπάρχουν όσον αφορά το τι αντιπροσωπεύει η Ένωση, καθώς και τι μορφή πρέπει να προσλάβει στο μέλλον. Σημαίνει, όμως, και τη μάχη, στην οποία πρέπει να μπει η Ένωση προκειμένου να επιβληθεί σ’ έναν κόσμο μεγάλων μετασχηματισμών. Είμαι υπέρμαχος τής Ευρώπης και επιθυμώ την άνθιση τής Ένωσης, την οποία θεωρώ εφικτή. Ο δρόμος, ωστόσο, δεν είναι εύκολος και σε καμία περίπτωση δεν είναι εξασφαλισμένο ότι θαφτάσει σε αίσιο τέλος. Αν αυτό το βιβλίο συνεισφέρει έστω και λίγο στις τρέχουσες συζητήσεις όσον αφορά το πού πρέπει να πάει η Ένωση από εδώ και πέρα, θα είμαι ευχαριστημένος”.(Anthony Giddens σελ. xv-xvi)Το κοινωνικό μοντέλο της Ευρώπης -το σύστημα πρόνοιας και κοινωνικής προστασίας- θεωρείται από πολλούς το κόσμημά της. Αυτό δίνει στις ευρωπαϊκές κοινωνίες τις διακριτικές τους ιδιότητες της κοινωνικής συνοχής και της μέριμνας για τις ευπαθείς κοινωνικές ομάδες. Ωστόσο τα τελευταία χρόνια το κοινωνικό μοντέλο δέχεται έντονες πιέσεις σε πολλά κράτη της Ευρωπαϊκής Ένωσης -η ανεργία λόγου χάρη επιμένει πεισματικά να βρίσκεται σε υψηλά επίπεδα. Οι ενστάσεις που προέκυψαν τροφοδότησαν την απογοήτευση συνολικά για το ευρωπαϊκό εγχείρημα, η οποία κορυφώθηκε με την απόρριψη του προτεινόμενου ευρωσυντάγματος.Η μεταρρύθμιση του κοινωνικού μοντέλου είναι, συνεπώς, επείγον ζήτημα και πρέπει να συμβαδίσει με την προσπάθεια αναζωογόνησης της οικονομικής ανάπτυξης. Οι χώρες με τις χειρότερες επιδόσεις τα τελευταία χρόνια μπορούν να μάθουν πολλά πράγματα από κράτη που τα κατάφεραν πιο αποτελεσματικά. Πρέπει ωστόσο να σκεφτούμε και πιο ριζικές αλλαγές μπροστά στον αντίκτυπο της παγκοσμιοποίησης, της ραγδαία αυξανόμενης πολιτισμικής διαφορετικότητας, και της μεταβαλλόμενης δημογραφικής σύνθεσης. Ο συγγραφέας υποστηρίζει ότι πρέπει να σκεφτούμε εκ νέου το κράτος πρόνοιας. Στην καρδιά του τι σημαίνει κοινωνική πρόνοια οφείλουμε να τοποθετήσουμε το ζήτημα της αλλαγής τρόπου ζωής και επιπλέον πρέπει να συνδέσουμε τα περιβαλλοντικά ζητήματα με τις άλλες υποχρεώσεις του πολίτη. Οι καινοτομίες αυτές πρέπει να εφαρμοστούν ταυτόχρονα με την αναβάθμιση της ανταγωνιστικής θέσης της Ευρώπης.