Η εικόνα. Το σημειωματάρι του Γεροκαλαμένιου

“Η εικόνα” και “Το σημειωματάρι του Γεροκαλαμένιου” είναι δυο πεζογραφήματα, κοινό στοιχείο των οποίων είναι ο Γεροκαλαμένιος, που στο πρώτο εμφανίζεται ως συμπρωταγωνιστής και στο δεύτερο ως καταγραφέας των αξιομνημόνευτων γεγονότων της περιόδου 1821- 1881. Δεν είναι μόνο οι Έλληνες κι οι Αρβανίτες, που στο πρώτο πεζογράφημα συγκινημένοι ομολογούν ότι είναι αδέρφια που κρατιούνται “από τους παλιούς Ηπειρώτες”, είναι κι ο συγκλονιστικός Ζώης ο Αζώηρος ο οποίος, αφού μεγαλοπιάστηκε στα νιάτα του, επέλεξε στα στερνά του να βγάζει το ψωμί του “με τον ίδρο του και με την τιμιότη, κι όχι με το ψέμα και με την αδικιά”, ενώ στο δεύτερο, οι λιγόλογες καταγραφές του Γεροκαλαμένιου που πέθανε μαραζωμένος, αφού “δεν είδε ελεύθερη την πατρίδα του”, σκιαγραφούν χαμηλότονα τις συνθήκες δουλείας των Γιαννιωτών. Ο Κώστας Κρυστάλλης, το κυνηγημένο αρχοντόπουλο του Συρράκου, ο ποιητής που πάγωσε στην ερημιά της Αθήνας, με τα λίγα που μας κατέλειπε, μας έδωσε το μέτρο μιας τέχνης που δεν μπορεί να χωρέσει στην κομψοπρεπή υποτίμηση της “ηθογραφίας”, αλλά κι ενός χρέους, το οποίο αρνήθηκε να ενεχυριαστεί στην χυδαιότητα του “εθνικού κέντρου”.