Η δομή των επιστημονικών επαναστάσεων

“Η δομή τών επιστημονικών επαναστάσεων” του Τ. S. Kuhn είναι το πρώτο βιβλίο μιας σειράς που αποτελεί απόπειρα εισαγωγής στις σύγχρονες απόψεις για τη μέθοδο και την εξέλιξη των επιστημών. Καθώς όμως δεν θέλουμε να μεταφέρουμε απόψεις με τρόπο που να δημιουργούν την εντύπωση οριστικών απαντήσεων, δεν θα περιοριστούμε στην επισήμανση κάποιων καθοριστικών στιγμών (με τη μετάφραση βιβλίων σταθμών) στην πορεία της σύγχρονης φιλοσοφικής προσέγγισης της επιστήμης. Προκειμένου να δώσουμε μια πιο ολοκληρωμένη εικόνα και να δημιουργήσουμε ένα κλίμα προβληματισμού, θα συμπεριλάβουμε στην προσπάθεια αυτή και συλλογές μικρότερων κειμένων σημαντικών για την ολοκλήρωση μιας άποψης, όπως και βιβλία που παρουσιάζουν και αναλύουν τις απόψεις αυτές ή συζητούν τις προεκτάσεις τους σε άλλους τομείς της σκέψης. Στόχος μιας τέτοιας σειράς θα μπορούσε να είναι η γονιμοποίηση της ελληνικής φιλοσοφικής και επιστημονικής σκέψης (που σε άλλους καιρούς, ασκούσε αυτό το ρόλο) με το σπέρμα της αμφιβολίας γύρω από θέματα όπως η επιστημονική γνώση, που λιμνάζουν σ’ ένα βάλτο αυτάρεσκης βεβαιότητας· έχοντας όμως συναίσθηση των δυνατοτήτων μας, θα είμαστε απόλυτα ικανοποιημένοι αν βοηθήσουμε τους ΄Ελληνες σπουδαστές και επιστήμονες να αναρωτηθούν: Είναι λοιπόν η επιστήμη μόνο αυτό που μας διδάσκουν τα κάθε λογής εγχειρίδια και πανεπιστημιακά συγγράμματα ή μήπως, όπως λέει ο Kuhn, η εικόνα της επιστήμης που σχηματίζεται αποκλειστικά απο αυτά είναι τόσο ακριβής όσο και η εικόνα ενός εθνικου πολιτισμού που σχηματίζεται από τουριστικά φυλλάδια ή εγχειρίδια ξένων γλωσσών. Η επιλογή του συγκεκριμένου βιβλίου ως πρώτου στη σειρά έγινε για πολλούς λόγους. “Η δομή τών επιστημονικών επαναστάσεων” είναι από τα πιο συζητημένα βιβλία, στη μεταπολεμική ιστορία της φιλοσοφίας της επιστήμης και αποτελεί σημείο τομής της. Είναι τό “μανιφέστο” του νέου επιστημολογικού ρεύματος, μια ολοκληρωμένη “εναλλακτική πρόταση” στη θετικιστική επιστημολογία. Η επιρροή του όμως επεκτείνεται και πέρα από τή φιλοσοφία· στο χώρο των ίδιων των επιστημών (όλων των έπιστημών και όχι μόνο της φυσικής, όπως μέχρι τώρα συνέβαινε). Ο προβληματισμός μεταφέρεται και σ’ αυτούς που ασκούν την επιστημονική πρακτική, μ’ αποτέλεσμα να γίνεται ακόμα πιο στενή η σχέση Φιλοσοφίας -Επιστήμης, όπως και η σχέση τους με το κοινωνικό γίγνεσθαι.