Φιλοσοφία και θρησκεία

Η αξία τού “Φιλοσοφία και θρησκεία” (1804), ενός λιγότερο γνωστού γραπτού του Σέλλινγκ, έγκειται ακριβώς στη μεταιχμιακή του θέση: απηχώντας ακόμα τα “σπινοζικά” αξιώματα που χαρακτήριζαν την πρώτη περίοδο του Σέλλινγκ -την ενότητα παντός ό,τι υπάρχει· την κανονικότητα όλων όσων συμβαίνουν· την έσχατη ταυτότητας Πνεύματος και Φύσης· προαναγγέλλει ωστόσο μερικές από τις ιδέες που επρόκειτο ν’ αναπτύξει στο ύστερο έργο του – την ιδέα της Πτώσεως (που δεν πρέπει να εννοείται κατά την παραδοσιακή χριστιανική έννοια ως πτώση απλώς του Ανθρώπου, αλλά εν γένει τού Κόσμου) και την είσοδο της ιστορίας στο κοσμολογικό του όραμα υπό τη μορφή των λεγόμενων “εποχών τού κόσμου” (τις οποίες υποσημαίνει με τις μεταφορές “Ιλιάδα” και “Οδύσσεια”). Αποτυπώνει επίσης το ισόβιο ενδιαφέρον του φιλοσόφου για τη θεοσοφία, τον νεοπλατωνικό μυστικισμό και τον Γνωστικισμό, που υπεισέρχονται σε ποικίλους βαθμούς, και σε κυμαινόμενο μέτρο δημιουργικής ανάπλασης, στις διάφορες περιόδους της φιλοσοφίας του.