Επιστήμη και Ισλάμ

Η επιστημονική επανάσταση του ισλαμικού κόσμου υπήρξε από τις πιο γόνιμες περιόδους στην ιστορία της επιστήμης. Διήρκεσε από το 700 έως το 1400, και αποδείχτηκε καθοριστική για την ανθρωπότητα. Από την Ινδονησία μέχρι την Ιβηρική χερσόνησο, οι αραβόφωνοι λόγιοι στις ισλαμικές αυτοκρατορίες του πρώιμου Μεσαίωνα “οικειοποιούνται” την ελληνική κλασική παιδεία, παράγουν γνώση -που αργότερα διαχέεται στα ευρωπαϊκά πανεπιστήμια του 1600- και αυξάνουν το συνολικό επιστημονικό απόθεμα του πολιτισμού μας.Η συνεισφορά του πρώιμου Ισλάμ στις επιστήμες είναι ανοιχτή σε ερμηνείες, όμως όταν γίνεται λόγος για τα μαθηματικά, οι ισλαμικές επιστημονικές ανακαλύψεις δεν επιδέχονται αμφισβήτηση: τον 9ο αιώνα, ο “ήρωας” των αραβικών μαθηματικών, Αμπού αλ-Χουαρίζμι, κληροδοτεί στην ανθρωπότητα την άλγεβρα και τη σύγχρονη μορφή των αριθμών. Ο Αιγύπτιος Χασάν ιμπν αλ-Χαϊθάμ θεμελιώνει τον ολοκληρωτικό λογισμό. Το 1090, ο ευφυέστατος Άραβας μαθηματικός και ποιητής Ομάρ Καγιάμ επινοεί πολύπλοκες εξισώσεις δευτέρου βαθμού και ανοίγει τον δρόμο στον Καρλ Φρίντριχ Γκάους (τον 19ο αιώνα) προς την ανακάλυψη μιας νέας γεωμετρίας για καμπυλωμένους και πολυδιάστατους χώρους…Τι απέγινε το χρυσό ισλαμικό παρελθόν της επιστήμης; Γιατί μόνο δύο επιστήμονες από τις πολυπληθείς μουσουλμανικές χώρες έχουν τιμηθεί με το βραβείο Νόμπελ; Για ποιο λόγο το επίπεδο ανάπτυξης της έρευνας και της τεχνολογίας στις χώρες του Ισλάμ (με την -μη δημοκρατική- κοσμική διακυβέρνηση) ήταν, μέχρι πρόσφατα, τόσο χαμηλό; Τι σημαίνει το γεγονός ότι, σήμερα, πολλά κράτη με μουσουλμανικό πληθυσμό (Τουρκία, Πακιστάν, Ιράν, Κατάρ, κ.ά.) υπερδιπλασιάζουν τον προϋπολογισμό των δαπανών για την παιδεία, την επιστήμη, την έρευνα και την τεχνολογία;