Από τη Λέρο στη Λα Μπορντ

Έχει δει, όπως λέει ο Γκουατταρί, πολλά ψυχιατρεία στον κόσμο. Μπορεί λοιπόν να κάνει τη σύγκριση. Έτσι βρίσκει ότι στη Λέρο “δεν είναι χειρότερα από αλλού”. Δίνει μάλιστα και μια συγκλονιστική εικόνα, τόσο οικεία σε όλα τα ψυχιατρεία του κόσμου. “Χέρια που απλώνονται, χαμόγελα που ζωγραφίζονται, καμιά φορά μέχρι και ξεσπάσματα παιδιάστικης χαράς, μας προσγειώνουν σε μια πραγματικότητα από την οποία, δειλοί, πολύ θα θέλαμε να στρέψουμε μακριά το βλέμμα: βεβαίως και είναι ανθρώπινα πλάσματα, βεβαίως και δεν είναι αγρίμια! Και, παραδόξως, η συγκίνηση γίνεται αβάσταχτη τη στιγμή που, σε ένα κρεβάτι, στο μισοσκόταδο, στο λαιμό ενός σώματος κουβαριασμένου κάτω από μια κουβέρτα, διακρίνουμε να κουρνιάζει μια γάτα, λες κι αυτή ξέρει καλύτερα από τον καθένα την αλήθεια της ανθρώπινης ζεστασιάς”.