Απέναντι στην τυραννία

H εκλογή του Τραµπ στην προεδρία της Αµερικής και τα ήδη εµφανή πλήγµατα που έχει καταφέρει στη δηµοκρατία και στους θεσµούς της έχουν θορυβήσει πολιτικούς, διανοούµενους, επιστήµονες, καλλιτέχνες και πολίτες στις ΗΠΑ και σε όλο τον κόσµο. O Τίµοθι Σνάιντερ, ιστορικός που έχει ασχοληθεί µε τις πλέον ζοφερές περιόδους της ευρωπαϊκής ιστορίας, έγραψε ένα κατατοπιστικό βιβλίο, που κρούει δυνατά τον κώδωνα του κινδύνου. Μέσα στα είκοσι κεφάλαιά του ανατρέχει σε εκατό χρόνια ιστορίας, µε σταθµούς την ανάδυση του φασισµού, του ναζισµού και του κοµµουνισµού. Δίνει ιδιαίτερη έµφαση στο πώς εγκαθιδρύθηκαν αυτά τα καθεστώτα, στο πώς επιβλήθηκαν σε λαούς που παρακολουθούσαν σαν υπνωτισµένοι τη µία παραβίαση των δηµοκρατικών αρχών µετά την άλλη, στο πώς παρέσυραν απλούς πολίτες και τους µετέτρεψαν σε όργανα των δόλιων σκοπών τους. Το βιβλίο αυτό δείχνει πόσο ανεπαίσθητα, πόσο σταδιακά, χωρίς να γίνει αντιληπτό από την αρχή, µπορεί ένα δηµοκρατικό πολίτευµα να απολέσει τους αρµούς του και να διαλυθεί. Η υπονόµευση της δηµοκρατίας δεν είναι ποτέ άµεση. Γίνεται µε µικρά, ύπουλα βήµατα, µε την επίκληση της “βούλησης του λαού”, µε τη µεταµφίεση του αυταρχισµού σε πράξεις που υποτίθεται ότι απηχούν το κοινό αίσθηµα, αλλά αποδεικνύονται καταλυτικές της ελευθερίας. Η επαγρύπνηση όλων µας είναι απαραίτητη.