Αόρατες παρενθέσεις

Πώς μπορούμε να κατανοήσουμε (και να σχεδιάσουμε για) μια πόλη με οδηγό την ισχυρή πολυπλοκότητά της μέσα στο χρόνο; Πώς μπορούμε να αναζητήσουμε την “αλήθεια” για το κτισμένο περιβάλλον της μέσα από συχνά αντικρουόμενες βιβλιογραφικές πηγές, φιλτραρισμένες από διαφορετικές εθνικές/πολιτισμικές ιδεολογίες; Γιατί μια ολόκληρη ιστορική περίοδος της πόλης χαρακτηρίζεται ως “λυπηρή παρένθεση”; Το βιβλίο αυτό ξεκινά με την υπόθεση εργασίας ότι “ιστορία και σχεδιασμός είναι δυναμικά “σχέδια”, συγχρονικά και σε ίσα μέρη σχηματίζοντας τον αστικό χώρο”. Απορρίπτοντας τη χρονολογική παράθεση της ιστορίας, παρουσιάζει το παρελθόν της Θεσσαλονίκης σε 27 αυτοτελείς ιστορίες, καθεμιά με επίκεντρο μια τοποθεσία/κτίριο της πόλης που παραπέμπει σε κάποια άλλη πόλη. Τα αποτυπώματα των άλλων πόλεων στον αστικό ιστό της Θεσσαλονίκης μεταφέρουν το “αλλότριο” στον οικείο χώρο της πόλης· ο χάρτης της πόλης γίνεται η γραφική απόδοση της διασύνδεσης. Το βιβλίο αυτό προέρχεται από μια μεταπτυχιακή διπλωματική εργασία [thesis] που εκπονήθηκε στο Ινστιτούτο Τεχνολογίας της Μασσαχουσέττης (Μ.Ι.Τ.) στο πλαίσιο ενός προχωρημένου διπλώματος στις Αρχιτεκτονικές Σπουδές. Σε αυτό το ακαδημαϊκό περιβάλλον υπάρχουν πολλές διαφορετικές θεωρητικές θέσεις αλλά επίσης το κίνητρο και η ελευθερία για μια διεπιστημονική προσέγγιση. Επομένως το καλύτερο έργο γίνεται από ανθρώπους που έχουν την ικανότητα και το θάρρος να συνδέουν και να συνθέτουν. Στην περίπτωση αυτής της εργασίας και του βιβλίου που προέκυψε, η γεφύρωση είναι μεταξύ ιστορίας, θεωρίας και κριτικής, από τη μια, και αστικού σχεδιασμού και πολεοδομίας, από την άλλη. Αλλά στο τέλος είναι ένα νέο προϊόν δημιουργημένο από την εφευρετικότητα ενός ατόμου που ξέρει τα επιστημονικά πεδία, αλλά υπερβαίνει τα όριά τους για να δημιουργήσει κάτι πρωτότυπο. (Από τον πρόλογο του Julian Beinart)