Ανατολικά της γεύσης

“Μαμά, τα ‘χεις γραμμένα αυτά που μαγειρεύεις;” ήταν ένα συχνό ερώτημα στο σπίτι. Κάτι σαν συγκρατημένη αγωνία αυτών που δεν θέλουν να αποκοπούν… μετά από τις μυρουδιές του σπιτιού που φτάνουν ψηλά κι αγγίζουν αυτούς που μας τις εμπιστεύθηκαν. Υπενθύμιση του χρέους να προστατευθούν αξίες όπως οι γεύσεις οι δεμένες με αναμνήσεις. Αυτές που, ανώνυμες νοικοκυρές του Ελληνισμού της Ανατολής, ως δίαυλοι πολιτισμού, μετέφεραν στις άυλες αποσκευές τους.Η περιγραφή των συνταγών, σχετικά εύκολη. Η έγνοια, όμως, μέσα απ’ αυτή να αναδυθεί η γιορτινή ατμόσφαιρα, η τελετή της προετοιμασίας και της παρασκευής των φαγητών και των γλυκών, μεγάλη. Μακάρι τα σχόλια, το όνομα και η πόλη προέλευσής τους, οι φωτογραφίες προσώπων και τόπων που τις συνοδεύουν να συμβάλλουν σ’ αυτό.Η κύρια ύλη του βιβλίου, το κεφάλαιο “Ανατολικά της γεύσης”, είναι πέρασμα από την προφορική στη γραπτή μύηση και στα παραδοσιακά μαγειρέματα, αλλά συγχρόνως, και κυρίως ίσως, είναι και ελάχιστος φόρος τιμής στις γιαγιάδες και τις μάνες, πρόσφυγες πρώτης γενιάς, οι οποίες, μαγειρεύοντας ευρηματικά, διδακτικά και με το ήθος που δίνει το δέσιμο με την παράδοση, λειτούργησαν λυτρωτικά για τα επώδυνα τραύματα που κουβαλούσαν οι οικογένειές τους.Το κεφάλαιο (υπό μορφή παραρτήματος) με τίτλο “Όταν κάναμε πως τρώμε” αναφέρεται στα φαγητά κατά την περίοδο της μεγάλης πείνας στην Κατοχή (κυρίως από το τέλος του 1941 μέχρι τα μέσα του 1942). Είναι κι αυτό ένας φόρος τιμής σε όσους είχαν την ευθύνη να θρέψουν ψυχές τότε. Περιβάλλει με σεβασμό τους ευρηματικούς και ασύλληπτης ποικιλίας συνδυασμούς των όποιων και όσων υλικών εξοικονομούσαν κάθε μέρα για τα μαγειρέματά τους. Λύσεις που υπογραμμίζουν τη δύναμη της ανάγκης για επιβίωση.