Αλήθεια και κατηγόρηση

Ο Αμερικανός φιλόσοφος Donald Davidson ήταν ένας από τους προεξάρχοντες φιλοσόφους του δεύτερου μισού του 20ού αιώνα. Οι εργασίες του στη φιλοσοφία της πράξης, στη φιλοσοφία του νου και στη φιλοσοφία της γλώσσας αποτέλεσαν ορόσημο για την αναλυτική φιλοσοφία. Με ενιαία και συνεκτική φιλοσοφική θεώρηση ο Davidson διαφωτίζει ζητήματα όπως η δυνατότητα γνώσης του εξωτερικού κόσμου και του άλλου νου, ο σκεπτικισμός, ο σχετικισμός, η έννοια του τεκμηρίου και της εμπειρίας και οι συνθήκες συγκρότησης της γλώσσας και της νόησης. Ίσως να μην αποτελεί υπερβολή η σύγκριση από τον Richard Rorty του Davidson με τον Wittgenstein και η πρόβλεψή του ότι σε λίγους αιώνες από τώρα οι ιστορικοί της φιλοσοφίας θα γράφουν για τις αλλαγές που επέφερε ο Davidson στην ανθρώπινη αυτοεικόνα.Στο “Truth and Predication” (Αλήθεια και Κατηγόρηση), το οποίο δημοσιεύτηκε σε μορφή μονογραφίας το 2005 μετά το θάνατό του, ο Davidson επικαλείται μια έννοια αλήθειας προκειμένου να πραγματευτεί εκ νέου το παλαιό πρόβλημα της κατηγόρησης. Από το βιβλίο παρελαύνουν οι σπουδαιότερες θεωρίες για την αλήθεια, η θεωρία αντιστοιχίας, η αλήθεια ως συνοχή, η πραγματιστική θεωρία αλήθειας, η συσταλτική θεώρηση της αλήθειας. Επισημαίνονται τα προβλήματά τους και αντιπαρατίθενται στην έννοια της αλήθειας που προασπίζεται ο Davidson. Από το βιβλίο παρελαύνουν ακόμη οι σπουδαιότερες θεωρίες κατηγόρησης, η πλατωνική θεωρία των Ιδεών, η αριστοτελική θεωρία, η θεωρία του Frege, του Russell και του Strawson. Αυτές οι θεωρίες ελέγχονται και κρίνονται από τη δυνατότητά τους να απαντήσουν σε ένα και μοναδικό ζήτημα, το ζήτημα της ενότητας της πρότασης, όπως αυτό τίθεται στον πλατωνικό Σοφιστή. Στο “Αλήθεια και Κατηγόρηση” ο Davidson, για ακόμη μια φορά, αναδεικνύει την τεράστια εμβέλεια των φιλοσοφικών θεωρήσεών του. Μια ταρσκιανή, αλλά εφαρμόσιμη σε φυσικές γλώσσες και εμπειρικά ελέγξιμη από τη γλωσσική συμπεριφορά ομιλητών θεωρία αλήθειας συνιστά και μια θεωρία κατηγόρησης που μπορεί επάξια να αναμετρηθεί με το πρόβλημα που τίθεται στον πλατωνικό Σοφιστή.