Ακμή και παρακμή της ελληνικής τραγωδίας

Κεντρικό αντικείμενο για τον στοχασμό του πρώιμου Νίτσε, όπως φανερώνουν τα κύρια συγγράμματα της περιόδου αυτής, αποτελεί η αρχαία ελληνική τραγωδία. Υπό το πρίσμα της μεταφυσικής και της αισθητικής θεωρίας του Σοπεγχάουερ, ο Νίτσε πραγματεύεται την ακμή και την παρακμή του “αρχαίου μουσικού δράματος” ως αποφασιστικό κεφάλαιο στην ιστορία ολόκληρου του δυτικού πολιτισμού. Η αττική τραγωδία, κατά τον φιλόσοφο, αποτελούσε ολοκληρωμένο έργο τέχνης, σύνθεση ποίησης, πλαστικών τεχνών, χορού και μουσικής, γεννήθηκε δε από τον συγκερασμό δύο πολύ ιδιαίτερων στοιχείων, του “απολλώνιου” και του “διονύσιου”. Το κορυφαίο αυτό επίτευγμα του ελληνικού πνεύματος διαβρώθηκε, ωστόσο, από τον σωκρατικό ορθολογισμό και την σωκρατικού χαρακτήρα αισθητική του Ευριπίδη, οδηγούμενο έτσι στον αφανισμό.Το τρία κείμενα που συμπεριλαμβάνονται στην παρούσα έκδοση (“Το ελληνικό μουσικό δράμα”, “Ο Σωκράτης” και η τραγωδία και “Η διονύσια κοσμοθεώρηση”) αποτελούν τα κύρια τεκμήρια του εντατικού στοχασμού του Νίτσε για την τραγωδία, που παρουσιάσθηκε εν τέλει συνολικά στη “Γέννηση της τραγωδίας”, το κύριο έργο της πρώιμης περιόδου του φιλοσόφου. Δεν αποτελούν ωστόσο απλώς προεργασία για το έργο αυτό, καθώς αναπτύσσουν διανοήματα που εκεί είτε παρουσιάζονται υπό διαφορετικό φως είτε και απουσιάζουν εντελώς. Ο γνώστης μάλιστα της νιτσεϊκής φιλοσοφίας δεν θα δυσκολευτεί να εντοπίσει στα τρία αυτά κείμενα στοιχεία που, συχνά αναδιατυπωμένα και μετασημασιοδοτημένα, διαπνέουν όλον τον μεταγενέστερο στοχασμό του φιλοσόφου.