260 δημώδη ελληνικά άσματα από του στόματος του ελληνικού λαού

Ο Γεώργιος Δ. Παχτίκος (Ορτάκιοϊ Βιθυνίας 1869 – Κωνσταντινούπολη 1916), διακεκριμένος εθνομουσικολόγος, συνθέτης, πολύγλωσσος φιλόλογος (γνώριζε, εκτός από τα αρχαία ελληνικά και τα λατινικά, τουρκικά, γαλλικά, γερμανικά και τα ιταλικά) και ήταν μέλος του “εν Κωνσταντινουπόλει εκκλησιαστικού μουσικού συλλόγου”, δημοσιεύει εδώ τη δική του συλλογή δημοτικών τραγουδιών. Πρόκειται για 260 τραγούδια των ελληνικών χωρών (του ελληνικού βασιλείου, της Ηπείρου και της Αλβανίας, της Μακεδονίας, της Θράκης, της Μικράς Ασίας [της Βιθυνίας, της Καππαδοκίας και του Πόντου], της Κρήτης, των νησιών της Προποντίδας, του Αιγαίου και της Κύπρου) τα οποία κατέγραψε ο ίδιος ο συγγραφέας -μάλιστα, δημοσιεύει αλφαβητικό κατάλογο των ονομάτων και της ηλικίας των ατόμων που του υπαγόρευσαν τα άσματα- και κατέγραψε την μουσική τους την περίοδο 1888-1904. Στα εκτενή προλεγόμενά του ο εκδότης αναλύει την αρμονική συμφωνία της αρχαίας ελληνικής μουσικής με τη βυζαντινή παρασημαντική και τους δημοτικούς χορούς και εντοπίζει τις ρίζες της νεωτέρας ελληνικής μουσικής στα αρχαία μέλη. Η συλλογή αυτή παρουσιάστηκε στο διεθνές μουσικό συνέδριο της Βασιλείας (Basel) της Ελβετίας (25-29 Σεπτεμβρίου 1906) προκαλώντας ευμενέστατα σχόλια. Δυστυχώς, από την πλουσιότατη συλλογή του Παχτίκου τελικά εκδόθηκε μόνον ο Α΄ τόμος, διότι ο Β΄ τόμος, που θα περιλάμβανε και πολλά ξενόφωνα ελληνικά τραγούδια, κυρίως τουρκόφωνα (καραμανλήδικα) και αρμενόφωνα, που “δεν σχετιζόταν προς την αρχαία ελληνική μουσική”, δεν εξεδόθη ποτέ.