Τριάντα τρία τέρατα

Για πολλά χρόνια στη χώρα μας, υπήρχε η εντύπωση πως η ρωσική λογοτεχνία είναι πουριτανική και δεν ασχολείται με το θέμα του σαρκικού έρωτα. Οι εκδόσεις S@mizdαt στο πλαίσιο της παρουσίασης διαφόρων πλευρών της μεγάλης αυτής λογοτεχνίας εγκαινιάζουν μία νέα σειρά που θα περιλαμβάνει διηγήματα, νουβέλες και μυθιστορήματα, αφιερωμένα στον έρωτα, σπάζοντας έτσι ένα ταμπού στην ελληνική βιβλιογραφία. Το δεύτερο βιβλίο της σειράς ανήκει στην πένα της Λυδίας Άννιμπαλ, μια γυναίκα θρύλος στην εποχή της. Ήταν η γυναίκα την οποία οι σύγχρονοι ταύτισαν με την Διοτίμα, σύμβολο της ομορφιάς και της ευφυΐας στο πλατωνικό “Συμπόσιο”. Ήταν όμως, ταυτόχρονα, και συνώνυμο της μούσας, της έμπνευσης για τον σύζυγό της, τον μεγάλο Ρώσο συμβολιστή ποιητή Βιατσεσλάβ Ιβανόφ. Εκκεντρική, υπερήφανη, ανεξάρτητη, αυτάρεσκη, εκπληκτικής ευφυΐας η Λυδία Άννιμπαλ ήταν μια γυναίκα που έζησε όλα τα πάθη της εποχής της, μια γυναίκα που έζησε στο όριο των αιώνων, των συγκρούσεων, των αναγεννητικών τάσεων και ρευμάτων της ρωσικής πνευματικής ζωής στο μεταίχμιο του 19ου και 20ού αιώνα. Όταν δημοσιεύτηκε για πρώτη φορά το “Τριάντα τρία τέρατα”, το οποίο περιγράφει τον θυελλώδη έρωτα δύο γυναικών, ορισμένοι από τους σύγχρονούς της το θεώρησαν πορνογράφημα, άλλοι έναν ύμνο στο φεμινιστικό κίνημα που την εποχή εκείνη έκανε τα πρώτα του βήματα, ενώ κάποιοι τρίτοι απλά το αγνόησαν ως ανάξιο προσοχής και σχολιασμού. Την καλύτερη όμως κριτική διατύπωσε ο ίδιος ο σύντροφός της, ο Βιατσεσλάβ Ιβανόφ, λέγοντας πως πρόκειται “για την τραγωδία της ζωής του καλλιτέχνη, ο οποίος εξαπατήθηκε από το αντικείμενο της τέχνης του, το οποίο δε στάθηκε στο ύψος της σύλληψης του ίδιου του δημιουργού”. Θα μπορούσαμε όμως να πούμε ότι το έργο αυτό, αφιερωμένο στον Βιατσεσλάβ Ιβανόφ, ήταν μια προειδοποίηση της Λυδίας Ζηνοβιεβα για την κατάληξη που μπορούν να έχουν οι πειραματισμοί του στον έρωτα. Τα “Τριάντα τρία τέρατα”, δεν είναι τίποτα άλλο παρά μια κραυγή κατά της υποκρισίας, της ηθικολογίας και του εμπαιγμού. Συνάμα όμως είναι ένας ύμνος στην ανθρώπινη επιθυμία, μια άρνηση του κακού, μια μάχη κατά των προκαταλήψεων. Και ως τέτοιο έχει κατακτήσει περίοπτη θέση στην ιστορία της ρωσικής λογοτεχνίας του 20ού αιώνα.