Πραγματογνωμοσύνες: 61 μείζονες υποθέσεις με λύσεις (1980-2005)

Ο Σύλλογος Πολιτικών Μηχανικών Ελλάδας δέχθηκε με χαρά να προλογίσει, αναθέτοντάς μου το καθήκον αυτό, το βιβλίο του συναδέλφου Δημήτρη Ηλιόπουλου και να το συμπεριλάβει ανάμεσα στις εκδόσεις που ενθαρρύνει και στηρίζει.Ο λόγος προφανώς είναι το αντικείμενό του, ένα αντικείμενο της ενασχόλησης του πολιτικού μηχανικού εξαιρετικά σημαντικό στην κοινωνική του διάσταση και στη δημόσια εικόνα των μηχανικών, όσο και σχετικά παραμελημένο στη συνείδηση του κλάδου μας.Ωστόσο οι περιπτώσεις που η τεχνική γνώμη ενός ανεξάρτητου έμπειρου μηχανικού είναι απαραίτητη για να λυθεί ένα πρόβλημα και να διευθετηθεί μια αντιδικία είναι σχεδόν καθημερινή. Και είναι φανερό ότι όσο οι απαιτήσεις της κοινωνίας μας για ποιότητα και ασφάλεια που συνεχώς μεγαλώνουν θα εξακολουθήσουν να βρίσκονται σε πλήρη αναντιστοιχία με την ηθελημένα χαοτική θεσμική οργάνωση των διαδικασιών της κατασκευαστικής αλυσίδας, τόσο η γνώμη αυτή θα γίνεται πιο απαραίτητη.Έχουμε εδώ μια κατ’ εξοχήν περίπτωση της κοινωνικής πλευράς της επαγγελματικής δράσης των μηχανικών. Το πρόβλημα βέβαια που καλείται να αντιμετωπίσει ο πραγματογνώμων είναι τεχνικό, πίσω όμως από αυτό υπάρχει πάντα μια αντιδικία και τα κριτήρια του μηχανικού οφείλουν να είναι ευρύτερα. Βεβαίως δεν καλείται ο μηχανικός να αποδώσει δικαιοσύνη, ωστόσο δεν μπορεί να αγνοεί τις νομικές συνέπειες των κρίσεών του και θα είναι υποκριτικό να ισχυριστεί κάτι τέτοιο. Θα πρέπει λοιπόν όποιος αποτολμήσει να ασχοληθεί με αυτό το αντικείμενο να είναι γνώστης τόσο της επιστήμης του όσο και του ευρύτερου νομικού πλαισίου και του Αστικού Κώδικα. Δυστυχώς αυτά τα δύο δεν είναι αρκετά. Η επαγγελματική εμπειρία είναι εδώ ουσιώδης και αναντικατάστατη γιατί η καθημερινή μας πρακτική συχνά δεν έχει άμεση σχέση με τις ακαδημαϊκές μας γνώσεις. Τις περισσότερες φορές ελλείψει προδιαγραφών και Κανονιστικών κειμένων θα χρειαστεί να κάνουμε αναφορά στο απροσδιόριστο σύνολο των Κανόνων της Τέχνης, και ελλείψει θεσμοθετημένων συμβατικών ρόλων και υποχρεώσεων θα πρέπει να αναφερθούμε στην εξίσου απροσδιόριστη συνήθη πρακτική. Θα πρέπει επίσης να έχουμε την ικανότητα να μαντέψουμε ποια θα ήταν η γνώση και η πρακτική του νομικού κατασκευάσματος που ονομάζεται μέσος συνετός μηχανικός.Είναι προφανές ότι κάθε πραγματογνωμοσύνη θέτει αντιμέτωπους δύο μηχανικούς. Πολύ συχνά ο ένας είναι μεταξύ των αντιδίκων. Έτσι βρισκόμαστε μπροστά σε ένα σοβαρό θέμα επαγγελματικής δεοντολογίας. Και βέβαια διαθέτουμε τέτοιους κανόνες, παρωχημένους ίσως και παντελώς λησμονημένους. Υπάρχει σοβαρή ανάγκη να τους εκσυγχρονίσουμε και να περιλάβουμε ειδικούς κανόνες για τις περιπτώσεις πραγματογνωμοσυνών. Οι οδηγίες του Τ.Ε.Ε. είναι χρήσιμες, δεν αποτελούν όμως ένα πλήρες σύνολο τέτοιων κανόνων. […](από την εισαγωγή, Άρης Χατζηδάκης, Α΄ αντιπρόεδρος Σ.Π.Μ.Ε.)