Η “ερωτική” Άννα Κομνηνή

Στα τέλη του 20ού αιώνα, εμφανίστηκε -ως νέος κλάδος της κοινωνικής ανθρωπολογίας- η επιστήμη της κοινωνικής ταυτότητας του φύλου, η οποία μελετά τους πολιτισμικούς παράγοντες, που διαμορφώνουν τους στερεότυπους κοινωνικούς ρόλους και συμπεριφορές των δύο φύλων. Αυτόν το στερεότυπο ρόλο της αδύναμης γυναίκας του μεσαίωνα προσπάθησε να ανατρέψει η βυζαντινή πριγκίπισσα Άννα Κομνηνή: έζησε μια πολυτάραχη ζωή, γεμάτη πάθη και ανεκπλήρωτους έρωτες, ακόμη πιο ανεκπλήρωτος όμως ήταν ο πόθος της για την εξουσία, την οποία -ως δικαίωμα διαδοχής στο θρόνο- έχασε, μόνο και μόνο επειδή γεννήθηκε “θήλυ” και όχι “άρρεν”· αγωνίσθηκε να “διορθώσει” αυτή την αδικία, πολεμώντας με “ανδρικά” και όχι με “γυναικεία” μέσα, και τελικά έχασε εξαιτίας όχι της δικής της, αλλά της δειλίας ενός άνδρα. Ίσως δεν είναι υπερβολή ότι η πορφυρογέννητη πριγκίπισσα, η πρώτη γυναίκα ιστορικός στα παγκόσμια χρονικά, υπήρξε η πρώτη φεμινίστρια, με τη σημερινή έννοια του όρου.