Γλωσσολογία

Νοείται η γλώσσα χωρίς τη γραφή; Υπαρκτικά ναι, οντολογικά όχι. Την ύπαρξη της γλώσσας την βιώνουμε, την οντολογία της όμως – τον τρόπο, δηλαδή, της ύπαρξής της – την αντιλαμβανόμαστε μέσω της γραπτής της απόδοσης: Της παραστατικής και της αναπαραστατικής. Σε αυτές τις δύο έννοιες-κλειδιά -την γραφή ως παράσταση και ως αναπαράσταση της γλώσσας- έχει στηριχθεί ολόκληρη η σύγχρονη γλωσσολογία, ακολουθώντας το “γαλιλαιϊκό στυλ”, πιστή στα κελεύσματα της επιστημονικότητας που ανέδειξε ο 19ος αιώνας.Το γλωσσικό σημείο ως παραστατική μονάδα και η λέξη ως αναπαραστατική, ορίζουν τους δύο βασικούς άξονες γύρω από τους οποίους περιστρέφονται, αφ’ ενός μεν τα ενδιαφέροντα των δομιστικών και γενετικών θεωριών, και αφ’ ετέρου τα ενδιαφέροντα των σημασιολογικών και πραγματολογικών θεωριών. Η μελέτη αυτή της Στέλας Βέργη επιχειρεί μιαν ανατομία των υπαρχουσών γλωσσολογικών θεωριών, επισημαίνοντας τον κίνδυνο της ταύτισης του γνωστικού αντικειμένου τους -της γλώσσας- με τις όποιες παραστάσεις ή αναπαραστάσεις του.Η πιστότητα των γλωσσικών παραστάσεων ή αναπαραστάσεων εξαρτάται από την εξέλιξη της τεχνολογίας – η γραφή είναι ένα τεχνολογικό προϊόν – και μέσα από την εξέλιξη αυτή αποκαλύπτεται ίσως προοδευτικά η γλωσσική πραγματικότητα, η οποία προς το παρόν παραμένει ένα ζητούμενο.